Gebelerde Akut Solunum Yetmezliği

Merhabalar. Gebe hasta geldiğinde tedirgin olmayan acil servis
hekimi var mı? Sanıyorum ki yoktur :) Tanıda, ayırıcı tanıda,
tetkikte, tedavide, taburculukta defalarca düşünürüz. Bugün de,
acil hekimini son derece tedirgin edici bir klinik durum olan
gebelerde akut solunum yetmezliğinden bahsedeceğiz. İyi okumalar.
Gebelerde fizyolojik mekanizma Biliyoruz ki gebelik sürecinde
organizma, kardiyopulmoner sistemde önemli fizyolojik adaptasyonlar
geliştirmektedir. Gebelik kesesinin büyümesiyle birlikte diyafram
yüksekliği artar, total akciğer kapasitesi azalır, rezidü volüm
azalır. Artmış progesteron etkisiyle alveolar ventilasyon artar.
Diğer taraftan üst solunum yolu mukozasında glandüler hiperaktivite
gelişir. Bununla birlikte özellikle son haftalarda pulmoner arter
basıncında artış ve az da olsa diyastolik disfonksiyon
gözlenebilir. ​1​ Bu değişiklikler doğrultusunda gebeler ilerleyen
gebelik haftalarında gündelik yaşamı kısıtlamayan takipne ve efor
kapasitesinde azalma yaşarlar. Nasıl ayırt edelim? Nefes darlığı
şikayeti ile acil servise başvuran bir gebedeki bu durumun
progesteron ilişkili hiperventilasyon mu, gebelik kesesinin
büyüklüğüne bağlı fizyolojik bir nefes darlığı mı veya altta yatan
bir patolojinin bulgusu mu olduğunu ayırt etmek bazı zamanlarda
zorlayıcı olabilir. Bunun için ayrıntılı bir anamnez alınmalı ve
detaylı fizik muayene yapılmalıdır. Nefes darlığının ne süredir
olduğu, akut başlangıçlı olup olmadığı, eşlik eden öksürük, balgam,
ateş, göğüs ağrısı veya hemoptizi varlığı sorgulanmalıdır. Altta
yatan yapısal (myokardiyal veya valvüler) kalp hastalıkları,
koroner arter hastalığı, aritmiler, astım hastalığı olup olmadığı,
rutin kullandığı ilaçlar ve sigara öyküsü detaylandırılmalıdır.
Hastanın solunum yoluyla bulaşan bir enfeksiyona maruz kalma
ihtimali düşünülerek, tüberküloz ve Covid-19 hastalıkları başta
olmak üzere temas öyküsü sorgulanmalıdır. Kistik fibrozis, alfa-1
antitripsin eksikliği gibi genetik geçişli bazı hastalıklar gebelik
döneminde ortaya çıkabilir. Dikkat! Gebelikte mekanik ventilatör
desteği gerektiren akut solunum yetmezliği durumları nadir
görülmekle birlikte anne ve bebek için mortal seyredebilir. ​2​
Vital bulgular ; >120 atım/dk taşikardi, >24/dk takipne,