Resüsitasyon Sonrası Erken Çekilen EKG Yanıltıcı mı?

Giriş Spontan dolaşımın geri dönmesi (ROSC) sonrası EKG’de ST
elevasyonu, non-spesifik ST-T dalga değişiklikleri, sol dal bloğu
ve nodal ritm başta olmak üzere tüm ritmiler görülebilmektedir.
ROSC sonrası EKG'de ST segment yükselmesi olan hastaların %98'inde
ve diğer EKG paternleri olan hastaların %77'sinde koroner arter
hastalığı (KAH) gözlendiğini bildiren çalışmalar mevcuttur​1​.
Hastanın hikayesi ile birlikte değerlendirildiğinde erken Koroner
Anjiografi (KAG) özellikle ST elevasyonu saptanan hastalarda AHA
(Amerikan Kalp Derneği ) kılavuzunda güçlü bir şekilde
önerilmektedir. Ancak EKG’de ST elevasyonu olmayan hastaların erken
KAG planı ile ilgili uzlaşı henüz sağlanamamıştır.  ROSC
sonrası hangi hastalara ne zaman KAG yapılması gerektiği daha önce
Çağlar Kuas tarafından yazılan ‘Post Resüsitasyon Anjiyografi: Kime
? Ne Zaman?’ adlı yazıda ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Olgu 44
yaşında erkek hasta evde nefes darlığı ve fenalık hissi yaşaması
üzerine eşi tarafından 112 KKM aranmış. 112 ekiplerince acil
servise getirildiği sırada kardiyopulmoner arrest gelişen hastaya 8
dk KPR uygulanmış ve spontan dolaşımın geri dönüşü sağlanmış.
Bu  hali ile acil servise getirilen hastanın çekilen ilk
EKG’si şekildeki gibidir. ROSC sonrası ST elevasyonu ROSC sonrası
çekilen ilk EKG İnferior STEMI gösteren hasta KAG amaçlı
Kardiyolojiye hızlıca konsulte edilmiş ancak hastanın mevcut
eleveasyonu KPR sonrası bulgular olarak düşünülüp erken KAG
yapılmamış ve takip önerilmiş. Peki şimdi planımız ne olmalı? Bu
hasta STEMI olamaz mı? Nasıl karar vermeliyiz? Ne zaman erken KAG
için kardiyoloji hekimine ısrarcı olmalıyız? Bu soruların kesin
cevapları olmamakla birlikte bu konu ile ilgili yapılan birkaç
çalışmaya göz atalım. Literatür İncelemesi Avrupa Resüsitasyon
Konseyi, Amerikan Kalp Derneği ve Avrupa Kardiyoloji Derneği
kılavuzları, ROSC'den sonra EKG önemini vurgulamalarına rağmen ne
zaman çekilmesi gerektiği ile ilgili kesin bir öneri yoktur​2–4​.
Bu Kılavuzlar ROSC sonrası EKG elevasyonu olan hastalara KAG önerir
iken ne Amerikan ne de Avrupa resüsitasyon kılavuzları, ROSC'den
sonra EKG çekimi için en iyi zaman hakkında özel talimatlar
vermemektedir; sadece 12 derivasyonlu EKG'nin ROSC'den sonra
mümkün olan en kısa sürede kaydedilmesini önermektedir. Literatürde
veri olmamasına rağmen, ROSC sonrası erken fazda, EKG'nin kardiyak
arreste bağlı iskemiyi koroner arter patolojisine bağlı iskemiden
daha fazla veya buna ek olarak yansıtabileceğini varsaymak
mantıksız değildir. Bugünkü yazımıza konu olan çalışma ise
resüsitasyon sonrası ilk 7 dk’da çekilen EKG’deki ST elevasyonunun
yanlış pozitif olabileceğini vurgulamıştır​5​. Bu çalışma,
retsospektif , çok merkezli bir çalışma olarak İtalya; İsviçre,
Avusturya ‘da bulunan 3 hastanede yürütülmüştür. Hastane dışı
kardiyak arrest olarak acil servise getirilen 586 hastadan ROSC
sonrası EKG’si olmayan 152 hasta ve KAG yapılmayan 64 hasta çalışma
dışı  bırakılarak 370 hasta çalışmaya dahil edilip veri
taraması yapılmış ve mevcut EKG’leri analiz edilmiştir. Çalışmanın
birincil amacı ROSC'den EKG çekilmesine kadar geçen süre ile STEMI
için yanlış pozitif EKG bulgularının yüzdesi arasındaki ilişkiyi
 değerlendirmek iken birincil sonlanım noktası yanlış pozitif
EKG bulgularını belirlemektir. Bu çalışmada yanlış pozitif EKG
bulguları;  STEMI kriterlerini karşılayan ancak anjiyografide
perkütan koroner anjiyoplasti gerektirmeyen ROSC sonrası EKG
bulguları olan hastaların yüzdesi olarak tanımlanmıştır. İkincil
amaç ise acil perkütan koroner anjiyoplasti (PTCA) gerektiren
hastaları daha iyi seçmek için ROSC sonrası EKG çekilmesi için en
uygun zamanın belirlenmeye çalışılması ve bu sayede yanlış pozitif
EKG bulgularının oranını azaltıp gerçek negatif EKG bulgularının
oranını arttırabilmektir. Çalışmaya dahil edilen 370 hastadan 172
tanesinin EKG'si STEMI için tanısal değil iken, 198 hastada
STEMI için tanısal EKG bulguları saptanmıştır.