Yüz Laserasyonları ve Acil Serviste Yönetimi

Yüz bölgesinde yaralanma sonucu meydana gelen kesilerle acil
servislerde çok sık karşılaşırız. Bazı bölgelerdeki kesilerin
özellikli yönleri nedeniyle konsültasyon gerektirmesi ve çoğunun
kozmetik sonuçları nedeniyle onarımı önemli bir yer tutar. Her
yaralanmada olduğu gibi birincil ve ikincil travma bakısının
yapılması, kanama kontrolünün sağlanması, yaralanan bölgenin
irrigasyonu ve gerekiyorsa tetanoz profilaksisi mutlaka
yapılmalıdır. Adli olgularda yüz bölgesi yaralanması sonuçlarının
ceza ve tazminat hukuku açısından önemli olduğu akılda tutulmalı ve
lezyonlar lokasyonu, boyutu ve özellikleri ile tanımlanarak adli
bildirimde bulunulmalıdır. Bu genel bilgilerin ışığında yüz bölgesi
kesilerinin onarımında dikkat edilmesi gereken noktaları sizlerle
paylaşmak istedim. Maksillofasyal travmaların genel değerlendirmesi
için Dr. Yusuf Ali Altuncı tarafından yazılan ‘Maksillofasiyal
Travma Yönetimi’ yazısına göz atmanızı öneririm. İyi okumalar.
Anamnez​1​ Yaralanma mekanizması, travmatik kuvvetler ve travmanın
şiddeti, ilişkili kafa travması semptomları (mental durumda
bozulma, kusma, baş ağrısı vb.), yara kontaminasyonu ihtimali
mutlaka değerlendirilmeli ve yabancı cisimler açısından yara
bölgesi incelenmelidir. Yara iyileşmesi açısından diyabet,
malignite gibi hastalıkların varlığı ve immünsüpresan ajan
kullanımı sorgulanmalıdır. Hastanın tetanoz aşı durumu
sorgulanmalı, lokal anesteziklere karşı alerjisinin olup olmadığı
öğrenilmelidir. Fizik Muayene​1​ Muayenede cilt, orbita, dişler,
ağız içi mukoza, dudaklar, burun, kulaklar, maksilla ve mandibula
değerlendirilmeli, yabancı cisimler ve kan temizlenerek uygun
bakının yapılması sağlanmalıdır. Küçük çocuklarda ya da çok ağrılı
hastalarda topikal anestezi sağlanarak yara yerinin
değerlendirilmesi gerekebilir. Kanama yüz yaralanmalarında yaygın
bir sorun olacağı için doğrudan bası uygulamak ve/veya lokal
lidokain enjeksiyonu hemostaz için yardımcı olacaktır. Doku
nekrozuna neden olmamak için klempleme yapılmamalı ve ciddi yara
izine sebep olmamak için koterden kaçınılmalıdır. Yaranın dikkat
edilmesi gereken ve adli bildirimde not edilmesi gereken
özellikleri şunlardır:​2​ Yaranın konumu, uzunluğu, derinliği,
şekli, cilt kaybının varlığı, nörovasküler muayene, kas kesileri ve
alttaki kemik yapılarda kırık olup olmadığı. Kırık şüphesi olan
durumlarda ve travma mekanizması şiddetli ise BT ile değerlendirme
gerekir. Bununla birlikte sütürasyon yapılırken en optimal
sonuçları elde etmek için Langer çizgilerine ve mimik çizgilerine
dikkat edilmelidir. Primer onarım sırasında bu çizgilerin
karşılıklı birleştirilmesi gerekir. Langer çizgileri (Kaynak:
researchgate.net) Konsültasyon Gerektiren Özellikli Kesiler ​1,3​
Fasiyal sinir, arter veya parotis bezi ve kanalları ile ilişkili
yaralanmalarYüz kemik kırıklarına eşlik eden kesilerBurun ve kulak
kıkırdaklarını içeren kesilerTam kat dudak ve dil kesileriSeptal
hematom ya da kulak sayvanında hematom varlığıGöz kapağını,
lakrimal kanalı ve lakrimal bezi içeren orbital laserasyonlarCilt
kaybı olan yaralanmalarGeniş debridman gerektiren
kesilerÇıkarılamayan yabancı cisimlerin olduğu kesilerDiş kırıkları
ve avulsiyonlarına eşlik eden ağız içi kesilerIsırık ilişkili geniş
yaralanmalar Fasiyal sinir ve parotis bezi anatomisi (Kaynak:
UpToDate) Lakrimal sistem anatomisi (Kaynak: UpToDate) Kesi
Onarımı​1​ Sütürasyon ihtiyacı olan hastalara yara izinin
kaçınılmaz olduğu ve dikkatli yara onarımının bu izi en aza
indirgemek olduğu açıklanmalıdır. İrrigasyon gereksinimi yara
boyutuna ve kontaminasyon derecesine bağlı değişmekle birlikte,
irrigasyon için normal salin genellikle yeterli olur. Yüzde eğer
yoğun sakal varsa keserek kısaltılabilir ancak tıraş edilmemelidir
çünkü yara içine küçük kılların girmesine neden olur. Kaş
kesilerinde uygun onarım için anatomik olarak kaşın sınırlarından
yararlanıldığı için kaşlar tıraş edilmemelidir. Minimal yara
debridmanı ve lokal yara temizliği gereken vakalarda lokal
aneste...