Urogenital Hastalıklar-5 Pelvik İnflamatuar Hastalık ve Epididimit

Ürogenital hastalıklar acil servise başvurular arasında küçük bir
dilime sahip olsa da hemen hemen her gün karşılaştığımız hastalık
gruplarını oluşturmaktadır. Hastaların kendilerini ifade
edememeleri, çekinmeleri de eklenince tanı koyup tedavi etmek daha
da zorlaşabiliyor. Bu yazı serimizde güncel
kaynaklar​1​ doğrultusunda sık görülen ürogenital
enfeksiyonları tanımlayacak, kliniklerinden bahsedecek ve tedavi
algoritmalarına değineceğiz. Serimizin sifilizden bahsettiğimiz ilk
yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Serimizin genital,
anal, perianal ülserlerle karakterize hastalıklardan bahsettiğimiz
ikinci yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Serimizin
üretrit ve servisit ile ilişkili hastalıklardan bahsettiğimiz
üçüncü yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Serimizin vulvajinal
kaşıntı, yanma, irritasyon, koku ve akıntı ile seyreden
hastalıklarla ilgili yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Pelvik
İnflamatuar Hastalık Pelvik inflamatuar hastalık (pelvic
inflammatory disease -PID-) , kadınlarda üst genital sistemde
görülen inflamatuar bozukluklardır. Endometrit, salfenjit,
tubo-overyan apse ya da pelvik peritonitten herhangi birisi ya da
kombinasyonlarını içerebilir. Sıklıkla cinsel yolla bulaşan
organizmalar eşlik eder. Vakaların %50’sine yakınında C.
trachomatis ve N. gonorrhoeae testleri pozitif sonuçlanmaktadır.
Bunlar dışında vajinal florada yer alan G. vaginalis, fakültatif
anaeroblar, H. influenzae, Streptococcus agalactiae da PID ile
ilişkilidir.  Cinsel aktif kadınlarda klamidya ve gonore
açısından tarama yapılmasıyla birlikte PID riski azalmıştır. Tanı
PID hastalarında semptomlar ve bulgular çok değişken olduğu için
tanı koymak zordur. Hastaların şikayetleri silik olabileceği gibi
asemptomatik de olabilir. Tanı kliniğe dayanır. Yapılan
çalışmalarda klinikle konulan tanının %65 ile 90 arasında pozitif
prediktif değeri olduğu görülmüştür. Pelvik muayene sırasında:
servikste hassasiyet, uterin hassasiyet ya da adneksiyal hassasiyet
varlığı durumunda hastada PID mutlaka akla gelmelidir. Bu üç duruma
ilaveten ürogenital enfeksiyon düşündüren bulguların olması tanısal
duyarlılığı arttırır; Vücut sıcaklığı >38.3 oC,Anormal servikal
mükopurülan akıntı veya servikal hassasiyet,Vajinal akıntı
incelemesinde anormal miktarda WBC,Artmış eritrosit sedimantasyon
hızı,Artmış C-reaktif protein,N. gonorrhoeae veya C. trachomatis
için laboratuvar kanıtı. PID’ye sahip kadınların çoğunluğunda
vajinal akıntı ve vajinal örnekte artmış WBC görülür. Bu ikisinin
yokluğunda ayırıcı tanı akılda tutulmalıdır. Tanıda gecikme üst
genital sistemde inflamatuar sekellere neden olabilir. Asemptomatik
olgularda dahi infertilite riski mevcuttur. Bu yüzden PID tanısı
için klinik şüphelenme eşiği düşük tutulmalı, hastada PID’ye ait
bütün semptomların olması beklenmemelidir. Karın ağrısı olan
vakalarda PID dışlanamadığı durumlarda antibiyoterapi hızlıca
başlanmalıdır; bu durum karın ağrısının olası diğer nedenlerinin
(akut apandisit, ektopik gebelik, over kisti, over torsiyonu,
fonksiyonel ağrı vb.) yönetimi ve tedavisi için herhangi bir sorun
yaratmayacaktır. Tanı sıklıkla klinik olarak konulsa da arada kalan
olgularda ya da diğer ağrı sebeplerinden dolayı araştırılan
hastalarda görüntüleme yöntemleri uygulanabilir. Transvajinal
ultrasonografi ya da manyetik rezonans görüntülemesinde
kalınlaşmış, sıvıyla dolu tüplerin gösterilmesi ve/veya eşlik eden
pelvik sıvı gösterilebilmesi tanıda yardımcıdır. Doppler inceleme
sırasında pelvik infeksiyon düşündüren tubal hiperemi görülebilir.
Şüpheli olgularda laparoskopi tanı açısından yardımcı olabilse de
invazif bir işlem olması ve her yerde uygulanabilir olmaması
nedeniyle sıklıkla tercih edilmez. Laparoskopik inceleme yapıldıysa
biyopsi alınabilir ve histopatolojik olarak inflamasyon
gösterilebilir. Tedavi PID tedavisi, olası patojenleri içerecek
şekilde ampirik geniş spektrumlu antibiyoterapiyi içerir. PID için
uygulanan tedavilerin hepsi aynı zamanda N. gonorrhoeae ve C.