Artık Bir Yeşilçam Klasiği: Prekordiyal Yumruk

Rahmetle anıyorum Giriş Neredeyse tüm kurgusal tıbbi televizyon
programlarında ya da ülkemiz Yeşilçam filmlerinde bir hastanın
aniden kalp krizi geçirdiği ve kahraman bir doktorun göğsüne
vurduğu ve görünüşte mucizevi bir şekilde hastayı kurtardığı bir
sahne yer alır. Prekordiyal yumruk, gösteri işinde sıklıkla
başarılı olarak gösterilse de etkinliği az ve gerçek hayatta
kullanımı sınırlıdır. Literatürlerde bir defibrilatörün mevcut
olmadığı durumlarda yalnızca tanıklı, izlenen, stabil olmayan
ventriküler taşikardi için kullanılması önerilmekteydi.​1​ Tekniğin
hızlı olması ve uygulama kolaylığı, bilinirliğini arttırmıştır.
Prosedürün ilk açıklamaları 1920'lere kadar
uzanır.​2​ Prekordiyal yumruğun amacı, elektriksel kardiyak
aktiviteyi yeniden sağlamak ve hastayı ventriküler taşikardiden
daha kararlı ve organize bir ritme dönüştürmekti. Anatomi Bir
prekordiyal yumruğun etkili olması için, sağlık uzmanı, yumruğun
nereye vurulacağını ve yumruğunun hangi kısmının hastayla temas
etmesi gerektiğini bilmek için uygun anatomik işaretleri
belirlemelidir. Sağlayıcı kapalı bir yumruk yapmalı ve hastaya
yumruğunun ulnar tarafıyla vurmalıdır.​3​ Elin ulnar tarafı,
beşinci veya küçük parmağın yanıdır. Yumruk hastanın göğüs
kemiğinin alt üçte birlik kısmıyla temas etmelidir. ​4​
Endikasyon Prekordiyal yumruk endikasyonu, monitörde stabil olmayan
bir ventriküler taşikardi gözlemlendiğinde defibrilatörün hemen
mevcut olmadığı tanıklı kalp durması olan bir hastanın varlığı
idi. ​1​ Ventriküler taşikardi nabızlı veya nabızsız
olabilir. Prekordiyal bir darbenin, kardiyak-pulmoner
resüsitasyon veya varsa defibrilasyonu geciktirmemesi
önerilmiştir.​1​  Kontrendikasyonlar Önceleri defibrilatör
imkanı mevcutsa, prekordiyal yumruk yerine kullanılması
önerilmekteydi. Asistol veya tanıksız kardiyak arrestte prekordiyal
yumruk kullanımını destekleyecek yeterli kanıt zaten
yoktu. ​1​ Günümüzde prekordiyal yumruk kullanımı
önerilmemektedir. Komplikasyonlar Prekordiyal yumruk, ölümcül
aritmileri sonlandırmayı amaçlar. Bununla birlikte, yumruk
ters etki yapabilir ve hastayı daha kararsız bir ritme veya
asistoliye yönlendirebilir.​5​Vuruş doğru yere değilse, künt travma
nedeniyle yaralanma meydana gelebilir. Prekordiyal darbelerden
sonra sternal kırıklar, osteomiyelit ve tromboembolik inme
raporları mevcuttur.​6,7​ Ksifoid'e yanlış yerleştirilmiş,
agresif bir darbe, ksifoidin yerinden çıkmasına neden olarak iç
organlarda (örn; karaciğer) kanamaya neden olabilir. Darbeyi
yapan tıp uzmanının kas-iskelet sistemi yaralanması potansiyeli de
vardır. Klinik Önem Araştırmacılar, birden fazla klinik ortamda
prekordiyal yumruğu incelemişler. Hastane dışı kardiyak
arrestleri inceleyen çalışmaların sonuçları net olmamakla
birlikte​8​ Pellis ve ark. tarafından yapılan kapsamlı bir
çalışma ve birkaç vaka raporu, prekordiyal yumruğun başarısını
göstermiştir. Pellis ve ark. 2009'dan itibaren,
prekordiyal yumruğun hastaların %25'inde kalp durmasına tanık
olduktan sonra dolaşımı geri kazandığı ve prekordiyal yumruk
atmanın herhangi bir olumsuz etkisine rastlamadıklarını
bulmuşlar.​2​ Bununla birlikte, 2013'ten itibaren Nheme ve
diğerleri, prekordiyal yumruğun nadiren spontan dolaşımın geri
dönüşü ile ilişkili olduğu ve daha sık olarak ritmin bozulması ile
sonuçlandığı sonucuna varmıştır.​5​ Bu çalışmada, 434 kardiyak
arrestten 103'ü prekordiyal yumruk kullanımı ve 325'i defibrilasyon
vakası ele alınmış. Prekordiyal yumruk alan 103 hastanın
beşinde spontan dolaşımın geri dönüşü yaşandığı ,10'unda ritim
bozukluğu yaşandığı not edilmiş.  Defibrilasyon,
prekordiyal yumruk grubunda %4,9'a karşılık, belirgin ritim
bozulması olmaksızın spontan dolaşımın geri dönüşünün %57,8'i ile
ilişkilendirilmiştir. ​5​  Elektrofizyoloji testi
sırasında prekordiyal yumruğun etkinliğini inceleyen hastane bazlı
vaka serisi çalışmaları olumlu sonuç vermediği görülmüş. Amir
ve  ark. test sırasında ventriküler taşikardi gelişen
hastalara ...