Alkol Yoksunluk Sendromuna Acil Serviste Yaklaşım

Alkol kullanımına bağlı bir çok problemle acil servislerde
karşılaşmaya alışığız. Görece nadir karşılaştığımız alkol
yoksunluğu alkol ilişkili acil durumlardan birisi olmakla birlikte
yönetimi kimi zaman zorlayıcı olabilmektedir. Bu yazımda alkol
yoksunluk sendromu yönetimini geçen ay acilimize gelen bir vaka
üzerinden anlatmaya çalışacağım. İyi okumalar dilerim. Vaka 34
yaşında erkek hasta ellerde titreme, konuşma güçlüğü ve istemsiz
ekstremite hareketleri şikayeti ile getirildi. Vitallerde
hipertansif, taşikardik, takipneik, oksijen saturasyonu normal ve
ateşi yoktu. Hasta resüsitasyon alanına alındı ve monitorize
edildi. Anamnezde 10 yılı aşkın süredir progresif artan miktarda ve
son yıllarda günde 1 litre civarında viski içtiği fakat son 5
gündür yakınlarının teşviği ile alkol almadığı öğrenildi. 2 gün
önce psikiyatra başvurmuş fakat yazılan ilaçları henüz kullanmamış.
1 gün önce sabah başlayan bulantı, kendini kötü hissetme hali akşam
artmış. Sabah uyandığında konuşamama, kusma, ellerde titreme, baş
dönmesi şikayetleri olması üzerine acil servise getirilmiş. Ek
hastalığı veya kullandığı ilaç yokmuş. Muayenede GKS:14, motor
komutlara uymaya çalışıyor, sözel oryantasyon bozuk. Kooperasyon
kısıtlı ve ajite (RAS skoru 3). Pupiller izokorik, ışık refleksi
doğal. Tüm ekstremitelerde belirgin tremor mevcut. Lateralize
nörolojik bulgu yok. Solunum doğal, batın rahat. Periferik nabızlar
açık. Hastada ön planda alkol yoksunluk sendromu ve buna bağlı
deliryum tremens düşünüldü. Santral patolojilerin ekarte edilmesi
ve hastanın metanol intoksikasyonu açısından değerlendirilmesi
gerekmekteydi. Çekilen tomografide haliyle hareket artefaktı vardı.
Suboptimal değerlendirmede patoloji saptanmadı. Hematolojik
tetkiklerde 14.000 lökositoz ve AST 5 kat, ALT 2 kat, Kreatin
Kinazın 6 kat artmış olduğu görüldü. Elektrolikter ve BFT normal
bulundu. Kan gazında pH:7.10, pCO2:26, CHCO3:8 olacak şekilde anyon
açığı artmış (+19) derin metabolik asidozu vardı. Etanol değeri
sıfır ölçüldü. Hastanın oral alımı kapatıldı. Dekstroz ve SF ile
hidrate edildi, tiamin verildi. Ajitasyonların tedavisi için diazem
ile tedaviye başlanıldı. Asidozu devam eden hasta hemodiyalize
alındı. Acil serviste geçen 10 saatlik süre boyunca toplamda 80 mg
diazepam ve 20 mg midazolam verildi fakat hastanın ajitasyonu devam
etti. Hasta üçüncü basamak yoğun bakıma devredildi. Hastanın
tedavisine diazemle devam edildiğini, yatışın 24. saatlerinde
ajitasyonun azaldığını ve 6. gün psikiyatri poliklinik önerisiyle
taburcu edildiğini öğrendik. Tartışma Alkol kullanan kişiler
tüketimi aniden bıraktıklarında yoksunluk sendromu yaşayabiliriler.
Yoksunluk durumuna düşmek için ne kadar süre ve ne kadar miktarda
alkol alınması gerektiği net değildir. Bunun yanı sıra yoksunluk
yaşayanlar arasında da semptomların çeşitliliği ve ağırlığı kişiden
kişiye göre değişmektedir. Yapılan çalışmalarda daha uzun süre ve
sürekli alkol verilen gönüllülerin daha kısa süre alkol alanlara
göre daha şiddetli yoksunluk yaşadıklarını göstermiştir.​1​ Minor
yoksunluk belirtileri genellikle 6-24 saat içinde başlar ve
kendiliğinden sonlanır. Bu semptomlar uykusuzluk, titreme, hafif
kaygı, gastrointestinal rahatsızlık, baş ağrısı, terleme ve
çarpıntı olarak sayılabilir. Fakat orta ve ileri yoksunluk
durumlarında jeneralize tonik klonik nöbetler, alkolik halüsinoz,
deliryum tremens, rabdomiyoliz ve mortalite görülebilmektedir.​2​
Yoksunluğun şiddetini belirleyebileceğimiz CIWA-Ar ölçeği 2014
yılında yayınlanmıştır. Hastanın semptomlarının şiddetine göre
verilen puanlar toplanır. Bu ölçeğe göre 15 puan üzeri alan
hastalara orta yoksunluk, 20 puan üzeri alanlar ise şiddetli
yoksunluk olarak değerlendirilmektedir. Tablonun ayrıntılı
versiyonu için bu linke tıklayabilirsiniz. CIWA-Ar Ölçeği Minor
yoksunluk semptomları için ayaktan tedavi önerilmektedir.
Genellikle psikiyatri polikliniklerinde hastalara oral
benzodiazepinler başlanılmaktadır.