Tip 2 Diyabette Hiperglisemi Yönetimi Raporu 2022

Odanın kapısı açılır, genel durumu iyi gözüken hasta gelir ve o
cümleyi söyler “Hocam benim şekerim yükselmiş”. Diyabet
hastalarının, herhangi bir semptom olmaksızın gün içinde kan
glukozunu ölçtüklerinde yüksek bir değer görüp acile geldiklerini
sıkça görüyoruz. Hiperglisemi, hastanın yaşam tarzı
değişikliklerine ve tedavisine uyumla kolayca yönetilebilir.
Amerikan Diyabet Derneği (ADA) ve Avrupa Diyabet Araştırmaları
Derneği (EASD) tarafından ortak olarak hazırlanan "Tip 2 Diyabette
Hiperglisemi Yönetimi Raporu 2022", diyabet hakkında yapılan birçok
çalışmanın özetini toplamış (Raporun Tam Sürümü). Raporun hedef
hasta popülasyonu tip 2 diyabete sahip olan kişilerken, tip 1
diyabet gibi diğer nedenlere bağlı diyabetli bireyler, çocuklar ve
hamileler bu gruba dahil edilmemiş. Ben de bu yazıdan oral
antidiyabetikler ve tip 2 diyabetteki yeri hakkında bilmemiz
gerekenleri kısaca özetlemek istedim. Öncellikle DM’den bahsedecek
olursak, DM kronik ve kompleks bir hastalıktır. Komplikasyonları
önlemek veya geciktirmek için yönetiminde multifaktoryel
yaklaşımlara ek olarak farmakolojik tedavi gerektirir. Diyabette
glukoz kontrolü, mikrovasküler komplikasyonların başlangıcında ve
ilerlemesinde azalma sağlamak için çok önemlidir. Glukoz
kontrolünün makrovasküler komplikasyonlar üzerindeki etkisi daha
azdır. Glisemik yönetimde öncelikle ölçü olan HbA1c testi ile
değerlendirilir. HbA1c, 3 aylık ortalama kan şekeri seviyesidir.
Genellikle acil servislerde bu değerin yeri yoktur. Acil
servislerde şeker takibi için parmak ucu kan şekeri, kan gazında ve
biyokimyada glukoz bakılır. Uygun veya optimal olmayan ilaç alımı,
sürekli ilaç kullanım oranlarının düşük olması; tip 2 diyabetli
kişilerin neredeyse yarısını etkiler. Bu da hiperglisemi ve
kardiyovasküler hastalık riskinin yanı sıra diyabet
komplikasyonları, mortalite ve hastaneye yatış risklerinin
artmasına ve sağlık bakım maliyetlerinin artmasına neden
olur.  Amerika’da kişilerin diyabeti kendi yönetmeleri ve
semptomlarının farkında olmalarını sağlayan DSMES adında bir
program geliştirilmiş. Diyabet özyönetimi eğitimi ve desteği
(DSMES), ilaç seçiminin önemli olduğu kadar yaşam tarzı değişikliği
(sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve kilo yönetimi), ilaç alma
davranışı, özyeterlilik, başa çıkma ve problem çözme gibi eğitim
programlarını kapsar. Diyabetin komplikasyonlarını engellemek ve
diyabet yönetiminde hastaya kolaylık sağlamak amaçlı geliştirilmiş
az maliyetli bir programdır. Böyle bir eğitim programı, uygun
eğiticilerle ve hastalarla ülkemizde de denenebilir. Beslenme
alışkanlıkları, kalori kısıtlaması, uygun diyet ve kilo verme
diyabet hastalarında remisyona katkı sağlar. Diyabette remisyon;
farmakolojik tedavinin yokluğundan itibaren 3 ay veya daha uzun
süre boyunca normal kan glukoz seviyeleri olarak tanımlanır.
Fiziksel aktivite davranışları tip 2 diyabette kardiyometabolik
sağlığı önemli ölçüde etkiler. Düzenli aerobik egzersiz, direnç
egzersizleri (yani kendi vücut ağırlığınızı kullanarak veya bir
dirence karşı çalışma) glisemik yönetimde faydalıdır. Uyku
bozuklukları tip 2 diyabette yaygındır ve diyabet uykunun niceliği,
kalitesi ve zamanlamasında bozukluklara neden olur. Uyku hijyeni
önemlidir. Bu tarz yaşam tarzı değişiklikleri ile diyabet ve
komplikasyonları kontrol altında tutulabilir. Cerrahi operasyon
için uygun olan tip 2 diyabetli erişkinlerde metabolik cerrahi bir
tedavi seçeneği olarak düşünülmelidir. Metabolik cerrahi, tip 2
diyabetli ve BMI ≥25 kg/m2 olan kişilerde diyabet remisyonu için de
etkili görünmektedir. Diyabetin süresi ile postoperatif diyabet
remisyonu olasılığı arasında güçlü bir ilişki vardır. Daha yakın
zamanda diyabet tanısı konan kişilerin metabolik cerrahiden sonra
remisyon yaşama olasılığı daha yüksektir ve 5 yıldan fazla süre
önce diyabet tanısı konmuş hastaların remisyon olasılığı önemli
ölçüde azalır. Oral Antidiyabetikler Hasta geldiğinde detaylı
anamnezi aldıktan sonra ilaçlarını ve düzenli kullanıp
kullanmadıkla...