Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonuna Yaklaşım

Çocuklarda ateş yüksekliği acil servislerde sık karşılaştığımız bir
durum olup, çoğunlukla viral enfeksiyonlara bağlıdır. Ancak tedavi
yönünü tamamen değiştirecek bakteriyel enfeksiyonlara bağlı
nedenleri de gözden kaçırmamak gerekir. Çocuklarda ateşin yaklaşık
% 7’si idrar yolu enfeksiyonlarından (İYE) kaynaklanır. Uzun
dönemde böbrek hastalıklarına da yol açabilecek bu tabloya acilci
gözüyle yaklaşmak istedim. Yazıda yenidoğan dönemi dışındaki
çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarından bahsedilmiştir. Keyifli
okumalar dilerim. ​1​ ​2​ ​3​ Giriş İYE'nin genel prevalansı ateşli
çocuklar arasında yaklaşık % 7 olsa da özellikle üç aydan küçük
sünnetsiz erkek çocuklarda en yüksektir. Kız çocuklarda İYE
sünnetli erkek çocuklara kıyasla iki ila dört kat daha fazla
görülür. E. coli, % 80 oranıyla İYE'nin en yaygın bakteriyel
nedenidir, diğer gram negatif bakteriyel patojenler arasında
Klebsiella, Proteus, Enterobacter ve Citrobacter bulunur.
Gram-pozitif bakteriyel etkenler arasında Staph. saprophyticus,
Enterococcus ve nadiren Staph. aureus yer alır. E. coli dışındaki
bir nedenle enfeksiyon, daha yüksek renal skar (dolayısıyla
hipertansiyon ve son dönem böbrek hastalığı) olasılığı ile
ilişkilidir. Virüsler ve mantarlar çocuklarda İYE'nin yaygın
olmayan nedenleridir. Viral İYE genellikle alt üriner sistemle
sınırlıdır. Fungal İYE için risk faktörleri, immünsüpresyon, geniş
spektrumlu antibiyotik tedavisinin uzun süreli kullanımı ve kalıcı
üriner kateter varlığıdır. Kime Test Yapalım? Nasıl
Değerlendirelim? Verilmesi gereken ilk karar kimden idrar testi
isteyeceğimizdir. Bu konudaki ilk zorluk küçük çocukların karın
ağrısı, sırt ağrısı, dizüri, sık idrara çıkma gibi İYE ilişkili
semptomları tanımlayamamasıdır. Bu gruptaki çocuklarda ateş, kusma
ve huzursuzluk gibi non-spesifik semptomlar görülür. İYE
olasılığını tahmin edebilen ve Pittsburg Üniversitesi’ne ait
‘UTICalc’ hesaplayıcısı, idrar testi isteme konusundaki
yardımcılardan biridir. Peki kimlerde risk fazladır ve dolayısıyla
test eşiği düşük tutulmalıdır? Geçirilmiş İYE öyküsü Kadın cinsiyet
Küçük yaş 1 yaşından küçük sünnetsiz erkekler > 39 derece ateş
48 saati geçen ateş Kusma Başka net bir ateş kaynağı olmaması
Bağırsak ve mesane disfonksiyonu (kronik kabızlık dahil) VUR başta
olmak üzere genitoüriner anormallikler Peki örnek nasıl
alınmalıdır? Tuvalet eğitimi olmayan çocuklarda dipstick analizi,
mikroskobik inceleme ve idrar kültürü için tercih edilen idrar
toplama yöntemi kateterizasyon veya suprapubik aspirasyondur.
Deneyimli personel varlığında quick-wee gibi teknikler
kullanılabilir. Steril idrar poşeti ile örnek alınacaksa kültür
için kullanılmamalıdır. Poşet örnekleri, dipstick analizi ve
mikroskobik inceleme için ilk adım olarak kullanılabilir. Tuvalet
eğitimi olan çocuklarda tüm bu tetkikler için orta akım idrarı
kullanılabilir. Tüm idrar örnekleri alındıktan sonra yanlış
sonuçlara sebebiyet vermemek için mümkün olan en kısa sürede
incelenmelidir. İYE tanısı için kullanılan karakteristik testler.
Kaynak: uptodateLE: lökosit esteraz Kimi Hastaneye Yatıralım? Kimi
Taburcu Edelim? Hastaneye yatırılması gereken hasta grupları şu
şekilde özetlenebilir: Yaş