Commotio Cordis

Eğlence için izlediğimiz bir maç esnasında, oyunculardan herhangi
birinin aniden kalbinin durması herkes için nefeslerin tutulduğu
bir an olsa da olayın hemen sonrasında buna sebep olabilecek
etkenler, sağlık problemleri bir bir ortaya dökülüp, suçlu
aranmaktadır. Yakın zamanda Amerikan futbol maçı esnasında,
oyunculardan Damar Hamlin’in kalbinin durması akıllara bu
sebeplerden commotio cordisi ve onun trajik sonuçlarını getirdi.
Biz de bunun üzerine yazımızda nadir de olsa karşılaştığımız
commotio cordis’in sebebini, mekanizmasını ve korunma yöntemlerini
özetlemek istedik​1​. Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Damar Hamlin'in commotio cordise sebep olduğu düşünülen darbeyi
aldığı an Commotio cordis nedir? ile başlayalım. Altta yatan
kardiyovasküler bir hastalık olmadan kaburgalara, sternuma ve kalbe
zarar vermeden delici bir yaralanma olmaksızın, göğse künt ve
genellikle masum görünen kasıtsız bir darbe ile tetiklenen,
ventriküler fibrilasyon ve ani ölümün gerçekleştiği durumdur.
Latince anlamı ise kalbin ajitasyonu, kargaşası veya çalkalanması..
Commotio cordis terimi ilk olarak 19. yüzyılda kullanılmış olsa da
eski Çin dövüş sanatı olan Dim Mak (veya ölüme dokunma)
öğretilerinde sternumun soluna yapılan darbelerin ani ölüme neden
olduğundan bahsedilmiştir. Commotio cordisi, kardiyak kontüzyondan
ayıran şey yapısal kardiyak hasarın olmamasıdır. Kardiyak
kontüzyonda yüksek enerjili travmalar miyokardiyal dokuda ve göğüs
kafesinde travmatik hasara yol açar. Tıp literatüründe çoğunlukla
iş kazaları olmak üzere 1700’lerin ortalarından itibaren sporadik
commotio cordis anlatımları yapılmış ve 1900’lerin ortalarına kadar
vaka raporlarına çok nadir kaydedilmiş. Ancak o zamandan beri hem
halk hem de tıp camiası, ani kardiyak ölümün önemli bir nedeni
olarak commotio cordis'in giderek daha fazla farkına varmıştır.
Commotio cordis, daha çok çocuklarda, ergenlerde ve genç
erişkinlerde görülmekte, en sık olarak da belirli eğlence veya
yarışma sporlarında ortaya çıkmaktadır. Rutin günlük aktiviteler
sırasında nadiren görülür. İnceleyeceğimiz bu araştırma yazısında
commotio cordis'in klinik profili, ileri sürülen mekanizmaları,
korunma yöntemleri ve tedavisi ile ilgili mevcut bilgilere
odaklanılmaktadır. Commotio cordis'in insidansı, sistematik ve
zorunlu raporlamanın olmaması nedeniyle kesin olarak
bilinmemektedir, ancak Minneapolis'teki Ulusal Commotio Cordis
kayıtlarından alınan verilere göre, genç atletlerde hipertrofik
kardiyomiyopati ve konjenital koroner arter anomalilerinden sonra
ani ölümün en sık görülen kardiyovasküler nedenleri arasındadır.
Comotio cordis çok çeşitli koşullarda ortaya çıktığı için, eksik
rapor edilmiş olması muhtemel, ancak giderek artan bir sıklıkta
tanınmakta ve sanıldığından daha yaygın görülmekte. Beyzbol
Epidemiyolojik açıdan incelendiğinde, commotio cordis'in klinik
profiline ilişkin en spesifik bilgiler, 15 yıl boyunca 224 vakayı
belgeleyen Minneapolis kayıt defterinden gelmekte. Bu verilere göre
commotio cordis çocuklar ve ergenlerde daha çok ortaya çıkmakta
(ortalama yaş, 15±9 yıl; aralık, 6 hafta ila 50 yıl), vakaların
%26'sının 10 yaşından küçük ve sadece %9'unun 25 yaş ve üzerinde
olduğu görülmekte. Siyahlarda, kız çocuklarında ve kadınlarda
nadiren bildirilmiştir; vakaların çoğunu erkekler(%95) ve
beyazlar(%78) oluşturmaktadır. Çoğunlukla kale topları, softbol
topları, lakros topları, hokey diskleri veya diğer sporcularla künt
bedensel temas nedeniyle göğse gelen darbelerden kaynaklanan
kommotio kordis en sık 15 yaşından küçük çocuklarda görülür.
Kardiyovasküler kollaps hemen hemen ani olsa da, kurbanların %20'si
darbeden sonra birkaç saniye boyunca fiziksel olarak aktif
kalabiliyor (örn. yürümeye, koşmaya, kaymaya, top atmaya ve hatta
konuşmaya devam etme gibi). Bu sürekli ventriküler taşiaritmilere
karşı bireysel toleransı yansıtabilir. Örneğin, beyzbol oyuncusunun
göğsüne top hızlıca çarptıktan sonra, ayağının dibindeki topu geri
alıp,