Geriatrik hastada EKG; dikkat edilmesi gerekenler

Giriş Dünya Sağlık Örgütü yaşlanmayı stres yaratan durumlara ve
değişen çevresel etmenlere uyum sağlayabilme yeteneğinin azalması
olarak tanımlamaktadır.​1​ Daha önceki çalışmalarda geriatrik hasta
grubunun acil servise en sık başvuru şikayetlerinin düşme, nefes
darlığı, karın ağrısı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, kusma ve
halsizlik;  en sık tanılarının  ise pnömoni, sepsis,
KOAH, kalp yetmezliği ve iskemiler olduğu bildirilmiştir.​2​
Özellikle Koroner arter hastalığı, miyokard infarktüsü (Mİ),
aterosklerotik kalp hastalığı, aritmi riskinin yaşla birlikte artış
gösterdiği ve kardiyovasküler hastalıkların bazı çalışmalarda
dünyadaki mortalite sıralamasında ilk sırada olduğu
bilinmektedir.​3,4​   Geriatrik hastada kardiyovasküler
değişiklikler Yaşlanma ile birlikte, kardiyovasküler hastalık
tanısı olmaksızın kalpte bazı morfolojik ve fizyolojik değişimler
ortaya çıktığı bilinmektedir.​4​  Bu değişimler sonucunda
ortaya çıkan en sık patolojiler kardiyak hipertrofi, aritmiler ve
konjestif kalp yetmezliğidir. Bunlar dışında koroner arter
hastalıkları, kapak patolojileri, aritmiler ve kalp yetmezliğinin
yaşlanma ile sıklığının arttığını bildiren çalışmalar mevcuttur.​5​
Ayrıca koroner arterlerde meydana gelen ateroskleroza bağlı
değişimler yaşlanma ile birlikte artmaktadır. Damarların
duvarlarında meydana gelen fibröz plak birikimi ve endotel
tabakasında oluşan bozulma koroner arter  hastalıklarını
arttıran diğer bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.​6​ Miyosit
azalması, apoptoziste meydana gelen artış ve kolajen dokusundaki
artış sebebiyle sinir iletimi üzerinde blok oluştuğu
düşünülmektedir.​7​ Yaşlanma sonucunda Sinoatriyal nod
disfonksiyonu nedeniyle senkop, bradikardi ve ani kardiyak
ölümlerin görülme oranında artıış meydana geldiği
bildirilmiştir.​8​ EKG özellikleri Acil serviste sık kullanılan en
hızlı ve tekrarlanabilen tanı araçlarından bir tanesi de
Elektrokardiyografi (EKG)’dir. Öncelikle Kardiyolojik olaylar olmak
üzere; pulmoner tromboemboli, elektrolit bozuklukları,
intoksikasyonlar, kafa içi hadiseler ile iskemik serebrovasküler
olaylar (SVO) ve mezenter iskemi gibi hayatı tehdit eden durumlarda
altta yatan aritminin tanınması için EKG gereklidir. EKG acil
serviste geriatrik hasta popülasyonundaki birçok hastalıkta tanı ve
tedavi yönetiminde kritik rol oynayan önemli bir tetkiktir. EKG
çekilmesini gerektiren semptomlar öncelikle göğüs ağrısı ve
çarpıntı olmak ile birlikte nefes darlığı, karın ağrısı, sırt
ağrısı, omuz ağrısı, çene ağrısı, bulantı, kusma, senkop, near
senkop, baş dönmesi ve  halsizlik olup geriatrik hasta
popülasyonunun da acil servise başvuru şikayetlerinin büyük
çoğunluğunu oluşturmaktadırlar. Bu nedenle acil servise gelen
geriatrik hasta popülasyonunun neredeyse tamamına EKG
çekilmektedir. EKG; major kardiyak anomalilerin yanı sıra
elektrolit bozuklukları, ilaç ilişkili anormalliklerin de tanı ve
tedavi aşamasında büyük öneme sahiptir.​9​ Geriatrik hasta
popülasyonu EKG’sinde sıklıkla anormallikler gözlendiği
bilinmektedir.​10​ 100 yaş üstü hastaların yüzde 90'ından
fazlasında EKG'de anormallik saptandığı bildirilmiştir.​11​
Yaşlanma ile EKG’de P dalgasında düzleşme, QRS genişlemesi, ST-T
dalga değişiklikleri gibi  dalga ve segment değişiklikleri
görülebilmektedir. Ayrıca sol aks sapması, , prematür atriyal
kompleksler, prematür ventriküler kompleksler, atriyal fibrilasyon,
sağ dal bloğu, sol dal bloğu ve birinci derece atriyoventriküler
blok gibi patolojiler görülebileceği belirtilmiştir.​12​ EKG’de sık
görülen dalga ve segment değişiklikleri 1.P dalgasında düzleşme
Atriyal miyokart kaybı ve fibrozis nedeniyle geriatrik hastalarda
amplitüd kaybı P dalgasını görülemeyecek kadar küçük hale
getirebilir. Ritim düzenli olduğunda P dalgalarının
görüntülenebilmesi için EKG standart ayarları değiştirilmelidir. 2.
QRS kompleksi Normal boyutlarda sol ventrikülü olan hastalarda dahi
yaşlanma ile birlikte QRS genişliği artabilir.