Kontrast Nefropati Riskini Değerlendirmede Mehran Skoru

Kontrast ilişkili akut böbrek hasarı ilk olarak 1950'lerin başında
tanımlanmıştır.​1​ O zamandan beri, bu advers olay ve uzun süreli
sekellerine ilişkin endişeler, uzamış hastanede kalış süresi ve
buna bağlı maliyetler dahil olmak üzere, özellikle kontrast riski
yüksek olduğu düşünülen hastalarda radyokontrast madde ile yapılan
prosedürlerde önemli sınırlamalarla karşılaşıldı. Aslında amaç;
kullanılan kontrast madde (KM) aracılığıyla dokular arasındaki
yoğunluk farkını arttırıp organları daha belirgin hale getirmektir.
Bu durum tanı koymayı kolaylaştırırken, hastanın böbrekleri için
zorlu bir serüvenin başlangıcına neden olabilir.   KM’nin
uygulamasından sonraki 48-72 saat içinde kreatinin seviyesinin
başlangıca göre %25 artışı veya mutlak kreatinin değerinde 0.5
mg/dL’lik artış olmasına kontrasta bağlı nefropati (KBN) denir.
Kontrastla ilişkili akut böbrek hasarı riski yaşa, önceden var olan
komorbiditelere (örn. diyabet veya kronik böbrek hastalığı) ve
prosedürün türüne göre önemli ölçüde değişir. Özetle, temel
mekanizma kontrast maddenin kan viskositesini arttırarak kan
akışına karşı direç gelişmesine sebep olur. Yavaş akan kan
intravasküler çamurlanmaya bağlı lokal iskemiye ve hücresel düzeyde
tübüler hasara neden olan reaktif oksijen radikallerinin aktive
olmasına sebep olur. Kliniklerimizde hem tanı hem tedavi sürecinde
sıklıkla kullandığımız bu maddelerin neden olduğu akut böbrek
hasarını önceden tahmin edebilecek skorlar ile ilgili çalışmalar
hala devam etmektedir. Bugün sizlere Lancet dergisinde yayınlamış,
sekiz yıllık veriler sonucunda anjio yapılan hastalarda kontrastın
neden olduğu akut böbrek hasarı riskini tahmin etmede gayet
başarılı bulunan bir skordan bahsetmek istiyorum​2​. Acil serviste
kullanımı için elimizde henüz net bir veri yok; ama kreatinin
sonucuna bakıp arada kaldığımız hastalar için bence fikir
verebilir. Kontrast madde nefropatisi ile ilgili daha detaylı bilgi
almak için sitemizde bulunan yazılarımızı okumayı unutmayın.
Kontrast Madde Nefropatisinden Gerçekten Korkmalı Mıyız?, Kontrast
Nefropati: Nedir? Ne yapılmalıdır?, Sepsiste Kontrast Madde
Nefropatisi,
https://acilci.net/acil-konusalim-4-kontrast-nefropatisi/ Mehran
Score for Post-PCI Contrast Nephropathy Mehran Skoru​3​
ParametrelerPuanHipotansiyon SKB< 80mmHg*5Aortik içi balon
pompası kullanımı5KKY†5Yaş ≥754Anemi‡3Diabetes mellitus3Kontrast
madde miktarı (her 100 mL başına)1Serum Kreatinin > 1,5
mg/dLveyaGlomerüler filtrasyon hızıGFR 40-60GFR 20-40GFR