Acilcinin Bilmesi Gereken Cilt Hastalıkları-2

‘Acilcinin Bilmesi Gereken Cilt Hastalıkları’ serisinin ikinci ve
son yazısı ile birlikteyiz. Tüm acil servis başvurularının yaklaşık
%4’ünü oluşturan cilt ve cilt altı dokusu ile ilgili olan
hastalıklara genel yaklaşımdan da bahsettiğimiz serinin ilk
yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Bu ilk yazı ‘Enfeksiyöz kaynaklı
(bakteriyel, viral, fungal)’ cilt hastalıklarından bahsetmiştik.
Yine de ilk yazıda geçen ve konu bütünlüğü için kolaylık sağlayan
hastalıkları sınıflandırma şeklimizi burada da paylaşmak yerinde
olacaktır. Figür 1: Bazı Önemli Cilt Hastalıklarının Etiyolojik
Sınıflaması Bu yazımızda şeklimizin 2.sütünundan itibaren olan
hastalıklardan bahsedilecek olup bir acilcinin bu hastalıklarda
neleri bilmesi gerektiği anlatılmıştır. Bol resimli yazımıza
başlarken şimdi ilk yazımızdaki o soruyu yeniden soralım: Acilci ne
bilsin? Acilci Ne Bilsin? Kontakt dermatitin alerjik kontakt
dermatit ve irritan kontakt dermatit olmak üzere iki formunun
olduğunu; irritan maruziyetinin ciltte hızlı bir inflmasyon
oluşturduğunu, allerjen maruziyetinin ise ciltte günler içerinde
bile olacak şekilde gecikmiş inflamatuvar yanıt oluşturduğunu,
tekrarlayan maruziyetler neticesinde kronikleşebileceğini, irritan
kontakt dermatitin en bilinen örneğinin diaper dermatiti (Resim 1)
olduğunu, en iyi tedavisinin transepidermal sıvı kaybını önleyen
nemlendiricili kremler ve topikal steroidler olduğunu​1,2​,
allerjen kontakt dermatitin (Resim 2 ve 3) cilde temas eden antijen
özelliğindeki bir maddeye karşı cildin gösterdiği T-hücre aracılı
yanıt olduğunu, allerjen kontakt dermatitin en iyi tedavisinin
aslında allerjen maruziyetinin sonlandırılması olduğunu, medikal
tedavi olarak da akut lokalize durumlarda topikal
kortikosteroidlerin kullanılması gerektiğini, daha yaygın olan cilt
tutulumlarında sistemik kortikosteroidlerin kullanılması
gerektiğini; Resim 1: Diaper Dermatit (Kaynak: uptodate) Resim 2:
Saç boyasındaki parafenilendiamin maddesine karşı gelişen allerjen
kontakt dermatit (Kaynak: uptodate) Resim 3: Pantolondaki metal
düğmeden kaynaklı göbek altı alerjik kontakt dermatit (nikel
alerjisi) (Kaynak: uptodate). Sistemik olmayan izole olarak ciltte
sınırlı olan ürtikeryal lezyona (Resim 4) lokal ya da ilaç-gıda
gibi sistemik birçok maddenin neden olabileceğini, bu çeşit
ürtikeryal döküntülerde tedavinin sedatif etkili olmayan
antihistaminikler ile yapılması gerektiğini, orta-şiddetli ürtikeri
olan hastalarda prednizolon ya da deksametazon tedavisinin faydalı
olabileceğini ancak kronik steroid kullanımının önerilmediğini,
ürtikeryal döküntünün eşlik ettiği dilde, dudaklarda (Resim 5),
gözlerde ve uvuladaki şişliğin adının artık anjioödem olduğunu,
ürtikeryal döküntü eşlik etmiyorsa hastanın herediter anjioödem
olabileceğini, tedavisinde C1 inhibitör konsantrelerinin
kullanılması gerektiğini, solunum yolunda daralma yapan ya da
anaflaksi tablosunun olduğu anjioödemlerde ise artık epinefrin
tedavisinin endike olduğunu; Resim 4: Üritiker (Kaynak: uptodate)
Resim 5: Anjioödem (Kaynak: uptodate) İlaç erüpsiyonları içerisinde
en yaygın görünümlerin morbiliform (eksantematöz) döküntüler​3​
(Resim 6) olduğunu ve genellikle ürtiker şeklinde ortaya çıktığını
ancak vaskülitler​4​, eritema nodosum, anjioödem, anaflaksi​5​,
Steven-Johnson Sendromu (Resim 7), toksik epidermal nekroliz (Resim
8) gibi durumların daha ciddi kliniklerle karşımıza çıkabileceğini,
hatta bu iki hastalığın prognozunu öngörmek için SCORTEN (score of
toxic epidermal necrolysis) skorlama sisteminin (Figüre 2)
kullanılmasının yerinde olacağını​6​ ve bu ciddi kliniklerin
hastalar için yoğun bakım yatışı gerektirebileceğini; Resim 6:
İlaca bağlı morbiliform döküntüler (Kaynak: uptodate) Resim 7:
Stevens-Johnson Sendromu cilt görünümü (Kaynak: uptodate) Resim 8:
Toksik epidermal nekroliz (Kaynak: uptodate) Figür 2: Toksik
epidermal nekroliz skoru (SCORTEN) (Kaynak: uptodate) Atopik
dermatitin (egzema) genellikle pediatrik ...