Sporcularda Görülen El Travmaları-Mallet Finger

Herkese merhabalar. Spor travmalarına yaklaşım yazı serilerimizden
bir yenisiyle daha karşınızdayım. Bu seride sizlere sporcularda sık
görülen el travmalarından bahsedeceğim. İlk konu başlığı olarak
 mallet finger ya da ismini daha çok çekiç parmak olarak
bildiğimiz spor travmasını sizler için seçtim. Aslında hepimizin az
çok aşina olduğunu düşündüğüm bu yaralanmanın inceliklerini ve
önemli olduğunu düşündüğüm noktalarını güncel literatür desteğiyle
gelin hep beraber gözden geçirelim. Keyifli okumalar. Okumaya
vakit bulamayıp podcast üzerinden seslendirilmesini dinleyen
meslektaşlarıma da keyifli dinlemeler. Giriş Çekiç parmak veya
diğer ismiyle mallet finger  genellikle ekstansör
avülsiyon fraktürleri için kullanılan bir terimdir. Ayrıca düşen
parmak ve beyzbol parmağı olarak ta isimlendirilmesi de mevcuttur.
Ancak bu terim fraktür olmadan sadece distal ekstansör tendon
rüptürlerinden de kaynaklanabilir. Her ikisi de distal
interfalangeal  eklemde (DİF) ekstansiyon kısıtlılığı ile
sonuçlanır. Bu yaralanmaya çekiç parmak ta denilmesinin nedeni
  parmak ucunun çekici andıran fleksiyon deformitesi şeklinde
görülmesidir. Genellikle distal interfalangeal eklemdeki zorlu
fleksiyona bağlı gelişmektedir.  Epidemiyoloji Çekiç parmak
oluşum mekanizması  nedeniyle sporcularda özellikle de
futbol, basketbol, beyzbol ve voleybol sporcularında daha sık
görülür​1​. Çünkü bu sporların ortak özelliği top aracılığıyla
gerçekleştirilmesidir. Topla gerçekleşen travma sonucu
ekstansiyondaki parmağın ucuna topun sert bir şekilde çarpması en
sık suçlanan neden olarak saptanmıştır​1​. Travma sonrası distal
interfalangeal eklem zorlu fleksiyon pozisyonuna zorlanır ve
böylece ekstansör tendonun hasar görmesine neden olur. Her parmakta
görülebilmekle beraber daha çok dominant elin işaret parmağı, orta
parmak ve yüzük parmağında görülmektedir. Ayrıca bu yaralanmalar
genç ve orta yaşlı erkeklerde ve ileri yaşlı kadınlarda daha sık
görülmektedir​1​. Mallet Finger Yaralanması Tanımlamalar Mallet
finger kemikli ve kemiksiz yaralanma olarak ikiye ayrılmaktadır.
Kemikli mallet finger: Distal falanks dorsalinin ekstansör
yapışma yerindeki intraartiküler avulsiyon kırığıdır. Bu kırık
neticesinde DİF aktif ekstansiyon yapamaz​2​. Kemiksiz mallet
finger: Hiperekstansiyon mekanizması sonrası tendonun distal
falanksa yapışma yerinden kopması sonucu oluşur. DİF eklem aktif
ekstansiyon yapamaz​2​. Mallet finger patolojisi ayrıca Doyle
sınıflandırılmasıyla da tanımlanmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre
akut mallet finger  yaralanmaları yaralanmadan sonraki
dört hafta içinde ortaya çıkanlar olarak tanımlanır. Kronik mallet
finger yaralanmaları ise yaralanmadan dört hafta sonra ortaya
çıkanlar olarak tanımlanır. Doyle Sınıflandırılması Tip 1: Kapalı
yaralanmalardır. Sadece tendon yaralanması varsa Tip 1a olarak
isimlendirilir. Eşlik eden avulsiyon fraktürü de varsa Tip 1b
olarak isimlendirilir​3​. Tip 2: Açık yaralanma eşlik etmesi
(Laserasyon) Tip 3: Açık yaralanma ( Cilt ve tendonu içeren derin
abrazyon) Tip 4: Mallet fraktürü eşlik etmesi. Bu yaralanma
çocuklarda distal falanks fizis yaralanması ise Tip4a olarak
adlandırılır. Erişkin yaştaki hastalarda kemik fragmanı eklem
yüzeyinin %20-50 boyutları kadarıya Tip 4b ve %50’den fazlatsa Tip
4c olarak adlandırılır. Ayrıca bu yaralanmanın tam tersi
mekanizmayla oluşan başka bir el travması çeşidi de mevcuttur.
Mallet finger’a göre ismi çok fazla bilinmeyen bu yaralanma Jersey
parmağı olarak adlandırılmaktadır. Bu yaralanma volar bölgede olup
fleksör digitorum profundus tendonunun kemik kırığıyla beraber veya
kırıksız olarak kopmasıyla meydana gelmektedir. Travma sonucunda
DİF eklemi aktif fleksiyon yapamaz. Jersey Parmağı Anatomi DİF
eklemi radial-ulnar kollateral ligamanlar, volar plak, terminal
ekstansör mekanizma ve fleksör tendon tarafından stabilize
edilmekte olup,  hareketleri bu yumuşak dokularla
desteklenmektedir.