Çocuklarda Non-travmatik Baş Ağrısı

Acil servislerde sık rastlanılan şikayetlerden biridir baş ağrısı.
Baş ağrısı pediatrik popülasyonda en sık izlenen nörolojik
şikayettir. Aileler her baş ağrısını acil servise getirmeseler de;
hastaneye başvuru sırasında ek bir semptom olarak ya da inatçı ağrı
durumlarında karşımıza çıkabilir. Çocuk ve adolesanlarda görülen
akut baş ağrılarının çoğu birinci basamak tedavi ile düzelebilecek;
üst solunum yolu enfeksiyonu ya da migren gibi nedenlere bağlıdır.
​1​ Non-travmatik baş ağrıları çocuk acillere başvuruların %2.5'ini
oluşturur.​2,3​ Travmaya bağlı başvurular başka bir başlık altında
incelenmiştir. Bu yazımızda non-travmatik baş ağrılarından
bahsedeceğiz. Etyoloji Uluslararası Baş Ağrısı Bozuklukları
Sınıflandırması (ICHD-III beta versiyonu) erişkinlerde ve
çocuklarda uygun tanı için geliştirilmiş kriterleri ile birincil ve
ikincil baş ağrılarını birbirinden ayırır.​4​ Birincil baş ağrıları
Birincil baş ağrıları pediatrik popülasyonda baş ağrılarının
%80'ini oluşturur.​5​ Tipik olarak kendini sınırlar, atak
profilleri ve semptomlarına göre teşhis edilirler. Çocukluk çağında
en sık görülen baş ağrıları migren ve gerilim tipi baş
ağrısıdır.​3​ İkincil baş ağrıları İkincil baş ağrıları altta yatan
başka bir sebep ile ortaya çıkan sonuçtur. Ağrıyı kesmeden önce
altta yatan patoloji tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmesi
gerekir. Bu basit bir üst solunum yolu enfeksiyonundan menenjite,
hatta kafa içi vasküler ya da vasküler olmayan hastalıklara kadar
değişiklik gösterebilir.​5,6​ Çocuklarda hayatı tehdit eden baş
ağrısı %1-10 arasında değişmektedir.​7,8​ Tanı Öykü Ayrıntılı ve
doğru şekillerde alınmış bir öykü tanıya yaklaşımda ilk basamaktır.
Hasta yaşı özellikle çocuk hastalarda bize bir çok ipucu verebilir.
Örneğin 6 yaş altı çocuklarda baş ağrısının en sebebi ateşli viral
hastalıklardır.​9​ Baş ağrısının özellikleri de önemlidir. Bunun
için ağrının başlangıç şekli, zamanı, pozisyon ile değişip
değişmediği, şiddeti, ağrı paterni ve lokalizasyonu
sorgulanmalıdır. Tabloda özellikler ve bazı örnekler
verilmiştir.​7​ Ayrıca ağrıya eşlik eden durumlar da
sorgulanmalıdır. Ateş, kusma, kulak ağrısı gibi eşlik eden
semptomlar bizi viral bir hastalığa doğru yönlendirirken; bilinç
değişikliği, nöbet gibi nörolojik durumlar bizi kafa içi bir olaya
doğru yönlendirir. Hastanın bilinen ek bir hastalık öyküsü olması
bize tanıya daha da yaklaştırır. Malignite geçmişi olan hastalarda
kanama, metastaz gibi durumlar ön tanımıza eklenirken; şantı olan
hastalarda enfeksiyon, şant disfonksiyonu akla gelmelidir. Fizik
Muayene Eksiksiz bir fizik muayene özellikle çocuk hastaların
olmazsa olmazıdır. Kendini tam ifade edemeyen hastalarımız için
bize yol gösterecek olan muayenemiz elbette hastanın vital
bulguları ile başlar. Ateş, nabız ve tansiyon ön tanılarımıza viral
hastalıklar ya da kafa içi bir lezyonu ekleyebilir. Baş ve boynun
muayenesi sırasında mutlaka travma ekarte edilmelidir. Lenf
nodları, sinus hassasiyeti, tragus hassasiyeti palpe edilmeli;
otoskop ile hasta muayene edilmelidir. Menenjit ya da kafa içi
hadiseler açısından ense sertliği mutlaka değerlendirilmelidir.
Ciddi nörolojik semptomları olan hastalar mutlaka papilödem
açısından değerlendirilmeli; ve mutlaka ayrıntılı nörolojik muayene
yapılmalıdır. Görüntüleme Görüntüleme endikasyonu ve zamanı
hastanın klinik bulgularına göre değişiklik gösterir. Özellikle
travma şüphesi olan hastalar ayırt edilmeli ve
değerlendirilmelidir. Pediatrik kafa travmasına yaklaşım yazımızı
inceleyebilirsiniz. Eğer travma şüphesi yoksa bizi alert edecek
kırmızı bayraklara dikkat etmemiz gerekir:​7​ Görme alanında
bozukluk, kraniyel sinir hasarı bulguları, asimetrik refleks, ateş
bağımsız fokal nöbetler gibi fokal nörolojik patolojiler, 60 dakika
üzerinde bozulmuş mental durum Papilödem Ataksi yüksek tansiyona
eşlik eden taşikardi ya da bradikardi Ense sertliği Hayatının en
kötü baş ağrısı Bilinen bir tanısı olan,