AMAX4

AMAX4, Dr. Ben ve Tamara McKenzie tarafından anafilaksi ve astıma
bağlı mortaliteyi azaltmaya ve önlemeye adanmış bir girişimdir.
Onları bu girişime iten olay ise oğulları Max’in 15 yaşında gıda
anafilaksisine bağlı olarak gelişen bronkospazm/astım atağı
sonrasında meydana gelen hipoksik beyin hasarından ölmesiydi. AMAX4
algoritmasının hedefi, Avustralya'da ve dünyanın dört bir yanındaki
hastanelerde, hipoksik anafilaksi ve astımı tedavi ederken kritik
bakım standardlarının oluşturulması... Max'in Hikayesi 2021'de
Avustralya'nın Victoria kentinde, Max gıda anafilaksisi geçirerek
hastaneye kaldırılmış. Öncesinde Ambulansı kendi aramış,
geldiklerinde astım atağı olduğunu düşünen sağlık ekibine
Anafilaksi geçirdiğini düşündüğünü gerekçeleriyle anlatmış
(Arrestden 28 dk önce). Göreve başlayalı henüz 4 hafta olan
paramedik, ilk IM adrenalin dozunu bundan 10 dk sonra uygulamış. 2
dk sonra damar yolu açılmış. İlk dozun 5. dk'sında 2. IM adrenalin
dozu uygulanmış. Bir dakika sonra oda havasında spo2'si 80'lere
düşen Max'e 2 nebül verilmiş. Ara ara verilen oksijen altında
saturasyonu düzelmemiş, ancak kısa kısa konuşabiliyormuş. Arreste
12 dk kala ambulansa alınmış. Artık ajitasyon gelişen hastaya
kesintisiz oksijen ve nebül başlanabilmesi 8 dk sürmüş. Arreste 3
dk kala, Max; oksijen altında spo2 70'lerdeyken, paramediklere
normal bir sesle öleceğini söylemiş. Bu esnada hiçbir havayolu
tıkanıklığı bulgusu yokmuş. 14:25'te respiratuvar arrest gelişmiş.
0,5 mg IM adrenalin tekrar uygulanmış. Balon valve maske ile
solutulmaya başlanmış. 0,5 mg IV adrenalin verilmiş. Hastanın rengi
düzelmiş. Aynı dakikada tam donanımlı büyükşehir hastanesine
vardığında, kollarını hareket ettiriyormuş ve balon valve maske ile
alana alınmış. Tam 15 dakika sonra, 14:40'ta, GKS 3 ve yanıtsız
görülmüş. 0,5 mg IM adrenalin ve midazolam uygulanmış. Bu sırada
KTA: 130/dk, TA: 168/89 mmhg ve spo2: %43'müş. Sonraki 7 dk
aspirasyon, mavi kod ekibinin çağırılması ve 5 mcg/dk adrenalin
infüzyonuna başlanması ile geçmiş. 14:55'te KTA 44/dk kardiyak
arreste gidiş görülünce, entübasyon denenmiş, başarısız olunmuş. 2
dk sonra Max'in hekim olan babası yanına gelmiş ve asistolide
olduğunu anlamış. Roküronyum uygulanmış. İkinci ET entübasyon
denemesi de başarısız olmuş. Baba ekip lideri rolüne geçerek
cerrahi havayolu açılmasına karar vermiş. 2 dk içerisinde cerrahi
havayolu uygulanmış. 3 dk sonra, 15:05'te spontan dolaşım
sağlanmış. Ancak toplamda 10 dk kadar hipoksik asistolide kalmış
olmuş. AMAX4 En başından sonuna kadar sadece yaklaşık 80 dk süren
bu trajik hikayede; çeşitli nedenlerle süreçte yaşanan aksaklıklar
ve buna bağlı yetersiz acil sağlık hizmeti, Max'in geri
döndürülemez beyin hasarına maruz kalmasına ve sonunda hayatını
kaybetmesine neden olmuş. Bu trajediyi yaşayan çift, acil ve kritik
müdahalelerin dramatik sonuçlar doğurabildiği durumlardan olan
anafilaksiye klinisyenlerin doğru şekilde müdahale edebilmeleri
için AMAX4'ü geliştirmişler. AMAX4; sağlık görevlileri, doktorlar
ve hemşireler dahil olmak üzere, kritik bakımla ilgilenen tüm
profesyonellerin, anafilaksi ve katastrofik hipoksik arrestlerin
diğer nedenlerinin acil yönetimi için uzman bir bakım standardı
sağlamayı amaçlıyor. Öncelikli amaç; klinisyenlerin astımı
anafilakside ölüm için bir risk faktörü olarak kabul
edebilmelerini, astımın dakikalar içinde kötüleşebileceğini, arrest
öncesi tedaviyi nasıl optimize edebileceklerini anlamalarını ve bir
AMAX4 algoritmasında rahatça kullanabilmelerini sağlamak.
Algoritmayı kimler kullanmalı? Bu algoritma, endotrakeal entübasyon
yapabilenler veya sağlık görevlileri, doktorlar ve hemşireler dahil
entübasyon ekibinin bir parçası olan tüm profesyoneller için
geçerlidir. Entübasyon yapmayan klinisyenlerin, kritik
astım/anafilaksi veya ciddi hava yolu tıkanıklığı olan kişilerde
başarısız olmadan önce ne kadar süreyle BVM ventilasyonunun oksijen
sağlayabileceğinin bilinmediğini anlamaları gerekir. ...