Yaşam Kurtarma Zincirini Koparan 50 Neden-2

Giriş Yaşam Kurtarma Zinciri, ani kalp durmasıyla başlayan kritik
süreçte kalbin yeniden canlandırılmasına yönelik bir dizi
uygulamadır. Başarılı bir canlandırma için bu zincirin tüm
halkalarının hızlıca, sırasıyla, kesintisiz ve etkili bir şekilde
oluşturulması gerekir. Zincirin herhangi bir halkasını etkileyen
olumsuz bir faktör, sonuçta kardiyopulmoner resusitasyonun (kalp
akciğer yeniden canlandırma) tümüyle başarısız olmasına yol
açabilecektir.  Bu yazı, kalp durmasının gerçekleştiği olay
yerinden yoğun bakım ünitesine kadar, ilk yardımcılardan sağlık
profesyonellerine kadar, kalp durması anından taburcu sonrasına
kadar resusitasyona etki eden her faktörü ele almakta ve her
seviyede resusitasyonu olumsuz etkileyen nedenleri analiz etmeye
yöneliktir. Yaşam kurtarma zincirindeki 50 hatayı derlediğimiz ve
iki yazıda incelediğimiz yazı serimizin devam yazısıyla
karşınızdayız. İlk yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Bu çalışmada
dayanak olarak AHA 2020 ve ERC 2021 resusitasyon kılavuzları ile
beraber acil sağlık sistemi üzerine deneyim ve gözlemlerimizden
yararlanılmıştır. Konuyla ilgili sitemizde daha önce yer alan geniş
özete buradan ulaşabilirsiniz. 26) Birinci basamak sağlık
kuruluşlarında etkili resusitasyon yapılamaması  Birinci
basamak sağlık kuruluşları, (Aile sağlığı merkezleri, toplum
sağlığı merkezleri, ağız diş sağlığı merkezleri, kanser tarama
merkezleri, iş yeri hekimlikleri, poliklinikler, laboratuvarlar vs)
sağlık taramaları, hasta kontrol ve izlemleri yaparak kardiyak
arrestin önlenmesi ve kardiyak arrest geliştiğinde acil yardım
öncesi daha profesyonel yaklaşım ortaya konulabileceği için çok
önemli konumdadırlar. Bundan dolayı bu kuruluşlar, personel
eğitimleri, yeterli malzeme ve donanım temini, hasta takip ve uyarı
sistemlerinin uygulanması gibi çalışmalar yapılmalıdır. Bu
merkezler aynı zamanda kardiyak arrest gelişmesi durumunda ise
etkili bir şekilde müdahale yapmak üzere yetişmiş personel, donanım
ve organizasyona sahip olmalıdırlar​1​. 27) 112 Acil Çağrı Merkezi
ile etkili iletişim kurulamaması  Ani kalp durması gibi ciddi
bir durum nedeniyle 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayan kişiler,
genelde heyecanlı, telaşlı, korkulu veya tedirgin olabilirler. Acil
olay karşısında bilgi ve beceri eksikliğine bağlı çaresizlik
duygusu, acil sağlık sistemi hakkında yetersiz bilgi ve ön yargılar
bu olumsuz duygu durumlarını artırıp, iletişim sorunlarına yol
açabilir. Bazı kişiler tarafından 112 Acil Çağrı Merkezi
görevlileri tarafından sorulan sorular gereksiz ve zaman kaybı
olarak görülse de, bu sorgulama olayın boyutlarının daha iyi
anlaşılıp en uygun acil müdahale ekibinin yönlendirilebilmesi için
gereklidir. 112 Acil Çağrı Merkezi ile etkili iletişim sağlanması
için acil çağrının doğru yapılabilmesine yönelik halk eğitimleri
yapılmalıdır. Bunun yanında 112 Acil Çağrı Merkezi çalışanları,
iletişim açısından zor insan grupları ile iletişim ve stres
yönetimi konularında eğitim almalı ve standart çağrı karşılama
protokollerini uygulamalıdırlar​2​.  28) 112 Acil Çağrı
Merkezi’nin amacı dışında meşguliyeti  İçişleri Bakanlığı
verilerine göre 2022 yılında ülke genelinde 112 Acil Çağrı
Merkezlerine gelen tüm çağrıların sadece %34’ü acil yardım çağrısı
olup, geri kalan yaklaşık % 66 oranındaki çağrıları, amacı dışında
çağrılar oluşturmuştur. Bu çağrılar, 112 Acil Çağrı Merkezi
çalışanlarının gereksiz yere meşgul olmasına, dolayısıyla gerçek
acil yardım çağrısı için arayanların bekleme sürelerinin uzamasına
ve acil yardım ekiplerinin olay yerine sevkinde gecikmelere yol
açmaktadır. 112 Acil Çağrı Merkezi’nin doğru şekilde aranması ile
ilgili toplumsal farkındalık oluşturulmalı, hukuki ve idari
tedbirler alınmalıdır.  29) 112 Acil Çağrı Merkezi tarafından
olayın doğru yönetilememesi  Ani kalp durmalarında ve hayatı
tehdit eden acil olgularda 112 Acil Çağrı Merkezi, Yaşam Kurtarma
Zincirinin oluşturulması açısından çok önemli ve kritik bir konuma
sahiptir. 112 Acil Çağrı Merkezi görevlileri,