GOLD 2024 KOAH Kılavuzu Güncellemesi – Bölüm 3: KOAH’ın Önlenmesi ve Yönetimi

GOLD 2024 KOAH Kılavuzu Güncellemesi Türkçe özetine devam ediyoruz.
Önceki bölümlerde kılavuzun birinci ve ikinci bölümlerini
özetlemiştik. Bu bölümde ise kılavuzun 3. bölümünü (KOAH'ın
Önlenmesi ve Yönetimi) ana hatlarıyla özetlemeye çalışacağız. GİRİŞ
KOAH yönetimindeki genel amaç; semptomları, alevlenmeyi ve riskleri
azaltmaktır. Stabil KOAH tedavisindeki amaçlar içinde; semptomları
tedavi etmek, egzersiz toleransını arttırmak, sağlık durumunu
geliştirmek, hastalık gidişatı önlemek, alevlenmeleri önlemek ve
tedavi etmek ve mortaliteyi azaltmak yer alır. KOAH hastalarında
tedaviyi yönlendirmek amacıyla havayolu obstrüksiyonunun ciddiyeti,
semptomlar, alevlenme geçmişi, risk faktörlerine maruz kalma ve
komorbiditeler değerlendirilmelidir. Bu bölüm KOAH’lı hastaların
yönetiminden ve önleme stratejilerinden bahsedeceğiz. Kanıt
Düzeyleri Kanıt temelli önerilere yer verildiğinde, bu önerilerin
kanıt düzeyleri parantez içinde şu şekilde sunulmuştur: (Kanıt
A). Aşağıdaki tabloda Kanıt Düzeyleri ve anlamları yer almaktadır:
Kanıt KategorisiKanıt KaynağıARandomize Kontrollü
ÇalışmalarABelirgin sınırlılık veya taraflılık içermeyen yüksek
kaliteli zengin kanıtlarBÖnemli sınırlılıkları olan randomize
kontrollü çalışmalarBSınırlı kanıtlarCRandomize olmayan
çalışmalarGözlemsel çalışmalarDPanel konsensus değerlendirmesi Risk
Faktörlerini Belirleme ve Maruz Kalmayı Azaltma Risk faktörlerinin
belirlenmesi ve maruziyetin azaltılması yalnızca KOAH’ın birincil
önlenmesi için değil aynı zamanda yönetimin bir parçası olarak da
önemlidir.  Sigara içmek en sık karşılaşılan ve kolayca
tanımlanabilen bir risk faktörüdür (KOAH’lıların %40'ı sigara
içmektedir), bu yüzden sigara içen tüm bireylerin sigarayı
bırakması sürekli olarak teşvik edilmelidir (Kanıt A). Sigarayı
bırakma, KOAH’ın doğal seyrini etkileme konusunda en büyük
kapasiteye sahiptir. Günlük semptomları iyileştirir ve alevlenme
sıklığını azaltır. Mesleki tozlara, dumanlara ve gazlara, ev içi
veya ev dışı hava kirliliğine maruziyetin azaltılması da
önemlidir. Etkin havalandırma, çevreyi kirletmeyen ocaklar ve
benzeri müdaheleler önerilmelidir (Kanıt B). Klinisyenler mümkünse
potansiyel tahriş edici maddelere sürekli maruz kalmaktan
kaçınmaları konusunda hastalara tavsiyede bulunmalıdır (Kanıt D).
Aşılanma İnfluenza aşısı, KOAH’lılarda ciddi hastalanmayı (hastane
yatışı gerektiren durumlar gibi) ve ölümü azaltır. Sadece birkaç
çalışma KOAH alevlenmelerinde influenza aşısını değerlendirmiş ve
kişi başına düşen toplam alevlenme sayısında anlamlı azalma
olduğunu göstermiştir. İnfluenza aşısı KOAH’lı hastalara
önerilmektedir (Kanıt B). Pnömokok aşıları, pnömokok konjuge aşısı
( PCV20 veya PCV15) ve pnömokok polisakkarit aşısı (PPSV23) 65
yaş üzeri bireyler için onaylanmıştır. Ayrıca 19-64 yaş arasında
kronik akciğer hastalığı olan, organ nakilli, sigara içen bireyler
için de önerilmektedir. Aşılanma konusunda bir doz PCV15 sonrasında
PPSV23 ya da sadece bir doz PCV20 önerilmektedir (Kanıt B).
Pnömokok aşısı toplum kökenli pnömoni riskini ve KOAH alevlenme
sıklığını azaltmaktadır (Kanıt B). Kronik kalp/akciğer hastalığı,
immün yetmezlikli hastalar, bakımevi hastaları, ciddi RSV
enfeksiyonu geçirme riskine sahiptir. CDC’ye göre her yıl RSV
kaynaklı 60.000-160.000 hastane yatışı olmakta ve 6.000-10.000 ölüm
görülmektedir. Bu yüzden RSV aşısı 60 yaş üstü kişilerde veya
kronik kalp/akciğer hastalığı olan kişilerde önerilmektedir (Kanıt
A). Ergenlik çağında Tdap aşısı olmayan KOAH’lılar için Tdap
aşısını (Kanıt B) ve 50 yaşın üzerindeki KOAH’lı kişiler için
zonaya karşı koruma için Zoster aşısını (Kanıt B) önermektedir.
COVİD-19 aşısı tüm KOAH’llı hastalar için önerilmektedir (Kanıt B).
Stabil KOAH’ta Farmakolojik Tedavi  Semptomların ve alevlenme
sıklığının ciddiyetine göre tedavi planı belirlenir. Tedavi
semptomlara göre arttırılabilir veya azaltılabilir. Başlangıçtaki
farmakoterapi hastanın hangi GOLD grubunda olduğuyla başlar: