Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi – 1

Hayat kurtarmak sadece bir hastanede veya bir muayenehanede
gerçekleşmez. Bazen günlük işinizden çıkıp doğaya adım attığınızda
canlanmanız gerekebilir veya sınırlı kaynaklara sahip bir
konumda/durumda acil bir durumu tedavi etmeye hazırlanmanız
anlamına gelebilir. Wilderness Tıp Derneği​1​ (Wilderness Medical
Society) ve kılavuzlarının amacı; çölde, denizde, dağlarda, uzayda
ve her türlü arazide, her türlü ortamda hasta tedavi etmeye hazır
olabilmemiz için çalışmaktır. Wilderness Tıp Derneği (WMS),
Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'nde Dr. Paul Auerbach, Dr.
Ed Geehr ve Dr. Ken Kizer tarafından 15 Şubat 1983'te kuruldu. Bu
dernek, doğadaki tıbbi sorunlarla ilgilenen en büyük uluslararası
kar amacı gütmeyen üyelik kuruluşudur. Özellikle, "sabit veya
geçici coğrafi zorlukların tıbbi bakımı sınırladığı veya
değiştirdiği alanlarda sunulan tıbbi bakım" konusunda
uzmanlaşmıştır. Ayrıca, Wilderness & Environmental Medicine
Journal, Wilderness Medicine Magazine ve Wilderness Medicine Klinik
Uygulama Kılavuzları gibi yayınlar da sunmaktadır. Bu yazımızda da
orijinali 2016 yılında yayınlanmış olan Wilderness Tıp Derneği
(WMS)'nin Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi İçin Klinik Uygulama
Kılavuzları: 2024 Güncellemesini inceleyeceğiz. Giriş Her yıl dünya
genelinde yaklaşık olarak 236,000 ölüm boğulmaya atfedilir, ancak
bu rakamın gerçek ölüm sayısını eksik yansıttığına inanılmaktadır.
Boğulma, özellikle gençleri etkilemekte olup; hastalar, aileler ve
toplum için derin kişisel, duygusal ve mali sonuçlar doğurabilir.
Bu kılavuzların temel amacı; tedavi ve önleme yoluyla boğulma ve
ortaya çıkardığı yükü azaltmaktır. Kabul edilen boğulma
terminolojisinin yanı sıra; acil tıbbi bakım ortamlarında ve
hastane dışı ortamlarda, özellikle doğada, boğulma hastalarının
akut bakımıyla ilgili literatürün incelenmesi ve değerlendirilmesi
ele alınmaktadır. Kılavuzda yazarlar, önerilerde bulunmak için az
veya belirsiz kanıtların bulunduğu durumlarda, bir doğa ve acil tıp
uygulayıcıları panelinin deneyim ve bilgisine dayanmışlar. ​2,3​
Yöntem 2018 ile 2022 arasında PubMed, MEDLINE ve Google Scholar'da
her konuya uygun anahtar kelime aramaları kullanılarak belirlenen
makaleler incelenip, rasgele kontrollü denemeler, gözlemsel
çalışmalar, vaka serileri ve derleme makaleler değerlendirilerek
kanıtlar değerlendirilmiş. Tam metni alınamayan özetler hariç
tutulup; ilgili çalışmalar bulunamadığında, öneriler panelin klinik
deneyimine dayandırılmış.​4​ Terminoloji Boğulma, "sıvı içinde
batma veya suya daldırma sonucu solunum bozukluğu yaşama süreci"​3​
olarak 2002 Dünya Boğulma Kongresi tarafından tanımlanmıştır. Bu
tanım, ölümcül olmayan boğulma (morbidite olan ve olmayan) ve
ölümcül boğulma olmak üzere üç sonuca izin verir. "Daldırma", hava
yolunun suyun üstünde olduğu durumu ifade ederken, "batma", hava
yolunun suyun altında olduğu durumu ifade eder.​5​ Soğuk suya
daldırma hipotermiye yol açabilir (ve sadece su sıçraması yoluyla
yeterli hava yolu maruziyeti kalma durumunda boğulma olabilir), ve
herhangi bir su sıcaklığında batma boğulmaya yol açabilir. Standart
boğulma tanımını anlayarak ve kullanarak ve yanlış terimlerden
kaçınarak, tıp uygulayıcıları arasındaki iletişim daha tutarlı hale
gelmiştir. Epidemiyoloji Dünya genelinde boğulma için en yüksek
risk grubu 1 ila 4 yaş arası çocuklarken; takip eden en yüksek risk
grubu ise doğal su kaynaklarında olan ergenler ve genç
yetişkinlerdir. Dünya genelindeki boğulma ölümlerinin %90'dan
fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir.
Uluslararası düzeyde, ölümcül olmayan boğulma yükünün tahmini daha
zordur çünkü birçok hasta hastane başvurusu yapmayabilir.​2​
Boğulan Hastanın Kurtarılması Hastaya Ulaşmak Kurtarıcı güvenliği,
kurtarma operasyonlarının kritik bir önceliğidir. Su ortamlarında
kurtarma yapabilmek için gerekli beceriler, eğitim ve fiziksel
yetenekler önemlidir. Su ortamlarının çeşitliliği, farklı ekipman
ve eğitimi gerektirir.