Dörtler Skalası: one two three FOUR

Yıllardır "Glasgow Koma Ölçeği (GKS)" ile hasta bilincini
değerlendirdik. 1970'lerde geliştirilen GKS, farkındalığı
değerlendirmek için göz açıcı, sözel tepki ve motor tepkiyi
kullanır. Genellikle uygulamada klinik durum değerlendirmek ve
hasta sonuçlarını tahmin etmek için kullanılır. GKS'nin basitliği,
kullanılabilirliği ve geçerliliği onu nörolojik muayenenin temel
unsuru haline getirmiştir. Glasgow Koma Ölçeği (GKS), nörolojik
değerlendirme için yaygın olarak kullanılsa da, bilinçteki
değişikliklerin tüm spektrumunu kapsayacak kadar hassas değildir.
Sözlü bileşen değerlendirilemediği için entübe ve afazili
hastalarda uygulanamaz. Ağrıdan çekilme, ağrıya fleksiyon
tepkisiyle kolayca karıştırılır. Göz açma uyanıklığı gösterir,
ancak bilinç içeriğinin bozulmadığı anlamına gelmez. GKS ayrıca
beyin sapı refleksleri ve değişen solunum kalıpları veya mekanik
ventilasyon ihtiyacı gibi parametreleri de içermez.(1) GKS'nin
sınırlamalarını göz önünde bulundurarak, Wijdicks ve arkadaşları,
Full Outline of Unresponsiveness (FOUR) puanı adı verilen yeni bir
koma ölçeği önerdiler.(2) Ölçek, GKS'nin yukarıda belirtilen
sınırlamalarının üstesinden gelmek için tasarlanmıştır. FOUR skoru
daha fazla nörolojik ayrıntıya sahip olduğundan bu boşluğu
doldurur. FOUR skoru dört bileşenden oluşur: göz tepkisi, motor
tepkisi, beyin sapı refleksleri ve solunum. GKS ile karakterize
edilemeyen vejetatif durum ve kilitli kalma sendromu gibi bilinç
durumlarını tespit edebilir. Solunum kontrolü hakkında bilgi sağlar
ve bu nedenle komadaki hastalarda mekanik ventilasyon ihtiyacını
gösterebilir. Beyin sapı reflekslerini ve solunum bileşenlerini
dahil ederek daha fazla nörolojik ayrıntı sunar. Üç olan en düşük
GKS skorunun şiddetini daha da karakterize edebilir. Bu nedenle,
erken karar vermeyi ve triyajı daha etkili bir şekilde etkileme
potansiyeline sahip daha kapsamlı bir nörolojik değerlendirmedir.
Bu skalada en düşük sıfır puan, en yüksek on altı puan
verilebilmektedir (3). Dört kategorinin her birinin puan aralığı
0-4’tür. Bu yeni ölçek; göz cevabı, motor cevap, beyin sapı
refleksleri ve solunum olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Her
bölümden en fazla dört puan alınabilir. Toplamda en fazla 16 puan
alınabilir. Bu da tam uyanıklık ve farkındalığın olduğunu
göstermektedir. 0 puan ise en düşük puandır ve hastanın derin
komada olduğunu gösterir. Tablo 1. FOUR Skor ölçeği ve görsel
olarak uygulanması Göz yanıtı • 4 Puan: Hastanın gözleri en az üç
tur farkında olarak uyaranı takip etmelidir. Eğer gözler kapalıysa
değerlendirmeyi yapan kişi hastanın gözlerini açmalı ve parmağını
veya bir nesneyi takip etmesini istemelidir. Göz kapağı ödemi veya
yüz travması durumlarında iki göz kapağının da açılarak eğer sinir
hasarı varsa bir göz kapağının açılıp muayene edilmesi yeterli
kabul edilmektedir. Alternatif olarak emre uygun şekilde iki kez
göz kırpma da kabul edilmektedir. • 3 Puan: Muayene aynı şekilde
yapılmaktadır ancak göz açıklığı vardır takip yoktur. • 2 Puan:
Yüksek sesli uyarana hasta göz açtmaktadır. • 1 Puan: Sesli uyarana
yanıt yoktur ağrılı uyaranla göz açımı vardır. • 0 Puan: Hiçbir
uyaranla göz açımı olmaz. Motor yanıt Özellikle üst ekstremitelerin
en iyi yanıtı değerlendirilir. • 4 Puan: hastanın yapması istenen
aşağıdaki üç hareketten (iki elin yumruk yapılması, tamam işareti
veya barış işareti) en az birini yapabildiği puandır. • 3 Puan:
Hastaya ağrılı uyaran verilir ve ağrılı uyarandan sonra hasta,
değerlendirme yapan kişinin eline dokunur veya ağrılı bölgeye
yönelim vardır. • 2 Puan: Ağrılı uyaran sonrasında özellikle üst
ekstremitelerin fleksiyon yanıtı verdiği puandır. • 1 Puan: Ağrılı
uyaran sonrasında herhangi bir ekstremitenin ekstansiyon yanıtı
verdiği puandır. • 0 Puan: Hiçbir uyarana yanıt yoktur.  Beyin
sapı refleksleri Pupil, kornea ve öksürme refleksleri kontrol
edilmektedir. Muayene öncesinde göz içerisine iki üç damla steril
salin damlatılarak tekrarl...