Alan Turing ve John Searle - Bilgisayarlar düşünebilir mi? Turing testi, Çince Odası

Eğer destekte bulunmak istiyorsanız, lütfen
Patreon sayfamı ziyaret edin, link -
https://www.patreon.com/amanov


Bilgisayarların bir gün kodları kırmaktan daha fazlasını yapacağı
ve gerçekten zeki olabilecekleri fikri Turing'in ilgisini çekmiş
ve 1950 yılında bu tarz bilgisayarların geçebileceği bir test
önermişti. Bu, daha sonra, yapay zekâyı sorgulayan Turing Testi
olarak bilinecekti, ancak Turing, onu başta Taklit Oyunu diye
adlandırmıştı. Beynin ilginç yönü aslında onun soğuk püre
kıvamında olması değildir, inancından gelir bu. Önemli olan
kafatasından çıkarıldığında titremeye devam etmesi ya da gri
olması değil, işlevidir. Bilgisayarlar sert ve elektronik
parçalardan yapılmış olabilir; fakat yine de beynin yaptığı pek
çok şeyi yapabilirler.


Bir kişinin zeki olup olmadığına karar verirken, beynini açıp
nöron hareketlerini izlemektense, sorulara verdiği cevapları
temel alırız. Dolayısıyla bilgisayarlar hakkında karar verirken
de onların nasıl oluşturuldukları yerine, harici kanıtlara
odaklanmamız adil olur. Kan ve sinirlere ya da kablolar ve
iletkenlere değil, veri girdi ve çıktılarına bakmalıyız. Turing
şöyle bir şey önermişti. Bir odada testi yapan kişi ekrana bir
konuşma yazmaktadır. Ekran aracılığıyla farklı bir odada oturan
bir insanla mı yoksa kendi cevaplarını üreten bir bilgisayarla mı
konuştuğunu bilmez. Konuşma sırasında testi yapan kişi
konuştuğunun insanın olup olmadığını söyleyemezse, bilgisayar
Turing Testini geçecektir. Bilgisayar bu testi geçerse, o zaman
onun zeki olduğunu, sadece mecazi anlamda zeki değil, bir insanın
sahip olabileceği türden bir zekâsı olduğunu söylemek mantıklı
olacaktır.


Searle'ün Çin Odası örneği —birkaç kart üzerindeki anlamsız
çizgiler senaryosu— bir bilgisayar yapay zekâya yönelik Turing
testini geçmiş olsa bile, bunun onun gerçekten de her şeyi
anladığını kanıtlamayacağını göstermeyi amaçlar. Kapıdaki mektup
bölmesinden garip sembollerin geldiği bir odada olduğunuzu ve
diğer sembolleri bölmeden dışarıya geri gönderdiğinizi, elinizde
de size kılavuzluk eden bir kitap olduğunu düşünün. Bu sizin için
anlamsız bir görevdir ve neden bunu yaptığınıza dair hiçbir
fikriniz yoktur. Gelgelelim farkına varmaksızın soruları Çince
cevaplarsınız. Sadece İngilizce konuşuyorsunuz ve hiç Çince
bilmiyorsunuz. Oysa, içeriye gelen işaretler Çince sorular ve
dışarıya verdiğiniz işaretler de bu sorulara verilen mantıklı
cevaplar. İçinde bulunduğunuz Çin Odası, Taklit Oyununu kazanır.
Verdiğiniz cevaplar, dışarıdaki birini, hakkında konuştuğunuz
şeyi gerçekten de anladığınızı düşündürtmek suretiyle
yanıltacaktır. Dolayısıyla odanın içinde siz de tartışılan şeyin
ne olduğundan tamamıyla habersiz olduğunuz için, Turing Testini
geçen bir bilgisayar da zorunlu olarak zeki değildir.


Tags: Enigma, Chinese room argument, Turing test, AI, Chinese
room thought experiment, Çince Odası Argümanı, Çin otağı
arqumenti


Kaynak: "Nigel Warburton - Felsefenin Kısa Tarihi"
(Duyuru: bu podcast kâr amacı gütmeyen içerikdir)


Seslendiren: Amanov Shamsaddin