78. Yılında 33 Kurşun Olayı/ Geliyê Seyfo

1943 yılının Temmuz ayının son günlerinde, Van’ın Özalp İlçesi’nde
yaşanan ve Türk tarih yazımına “33 Kurşun Olayı”, Kürt tarih
yazımına “Geliyê Sefo” (Seyfo Deresi/Geçidi Katliamı) diye geçen o
meşum olayın içyüzünü ortaya çıkarmak, henüz tam olarak mümkün
olmadı çünkü olayı soruşturan Genelkurmay Askerî Mahkemesi
kayıtları araştırmacılara hâlâ açılmadı. Ancak yıllar sonra ortaya
çıkan ayrıntıları bir araya getirince, tarihe “33 Kurşun Olayı”
diye geçen meşum olayın şöyle geliştiği anlaşılıyor: 1940’ların
başlarında, Özalp Kaymakamı Hilmi Tuncel, Özalp Jandarma Kumandanı
Vasfi Bayraktar ve Hudut Tabur. Kumandanı Binbaşı Şükrü Tüter (bazı
kaynaklarda Tutar diye geçer) devletin zafiyetlerini yüzünden bir
türlü sağlanamayan sınır güvenliğini kendilerine sadık adamlardan
oluşturulan çetelere havale etmişlerdi. 1943 yılının yaz aylarından
birinde, bu çetelerden biri, İran’da yaşayan Milan (Milânengiz veya
Milânlar) Aşireti reisi Mehmedi Misto’ya ait hayvanlardan, bazı
tanıklara göre 400-500'ünü, bazı tanıklara göre ise 1.500-2.000
kadarını kaçırıp Türkiye’ye getirmişlerdi. Türk istihbarat
belgelerinde, dedelerinin Birinci Dünya Savaşı’nda Ruslara karşı
Osmanlı Devleti’ne hizmet ettiği, kendisinin de olayın yaşandığı
1943 yılında dahi Türk istihbaratı için çalışmakta olduğu kayıtlı
olan Mehmedi Misto, olay üzerine Özalp Kaymakamı’na bir mektup
yazmış ve “Gasp edilen hayvanlarımı bana iyilikle iade ediniz. Ben
sizin dostunuzum. Ricamı kabul etmezseniz bu hayvanlarımı aynı
usûlle geri alabilirim. Fakat bu takdirde Türk Hükûmeti’nin
haysiyeti rencide olur. Buna sebebiyet vermeyiniz” demişti.
Kaymakam haksızlığını kabul etmek bir yana "Haddini bil, gelip
karını da koynundan alırız" cevabıyla olaylar çığrından çıkmıştı.