İttihatçılar ve Kemalistlerin Bektaşi Siyasaları

II. Mahmud’un 1826’da Yeniçeri Ocağı’nı lağvetmesi ile birlikte
Bektaşiler için zor günler başlamıştı ama II. Mahmud’un halefi
Abdülmecid’in (1839-1861) annesi Bezm-i Alem Valide Sultan’ın bir
Bektaşi tekkesine gidip “Oğlum padişah olsun!’ diye dua etmesi, bu
kötü durumun çok kısa sürdüğünü gösteriyor. Gerçekten de Nakşi
şeyhleri göstermelik olmaktan ileri gidememiş, eski Bektaşi
tekkelerinde yine Bektaşi önderlerinin sözü geçmişti. Amasya’ya
sürülen Hamidullah Çelebi de 1834’te affedilerek Hacıbektaş’a
dönmüştü. Abdülaziz zamanında İmparatorluğun değişik yerlerinde ve
özellikle Mısır’da Bektaşi tarikatı toparlanmaya başladı. Mısır
Hidivleri siyasi amaçları doğrultusunda Bektaşileri destekledi.
Bektaşileri Farmasonluğa sokan Mısır Hidivi Mustafa Fazıl Paşa idi.
Bektaşileri Arnavutluk’ta bir devlet kurmak istedikleri için sıkı
takibe alan II. Abdülhamid bile Topkapı’da eski Bektaşi dergâhı
olan Takkeci Baba Dergâhı'nın yerine yeni bir dergâh inşa
etmelerine izin vermişti. Ancak bunlara rağmen Bektaşiler
kendilerini diğer tarikatların içinde gizlemeye devam etmiştir. II.
Abdülhamid’i devirip tahta kukla V. Mehmed Reşad’ı çıkaran
İttihatçıların ve onların devamı olan Kemalistlerin Bektaşilik ile
ilişkisi ise tek tip olmadı.