Garbiyatçılık: Frenkistan’ın Frankeştayn’ı

Tarihçi Ayşe Hür, bu haftaki programında, Doğu (Orient, Şark) ve
Batı (Occident, Garp) ayrımının öteki tarihine bakıyor. Ayşe Hür:
''Samuel Huntington’ın “Medeniyetler Çatışması” “kendi kendi
gerçekleştiren kötü bir kehanet” mi idi, yoksa Huntington dünyadaki
doğal gidişatı, en erken gören düşünür müydü? Doğu (Orient, Şark)
ve Batı (Occident, Garp) ayrımının kökeni MÖ 12. Yüzyıl’da
gerçekleştiği rivayet olunan Troyalılarla Akhalar arasındaki savaşa
kadar götürülür. Filistin kökenli ABD’li düşünür Edward Said’e göre
şarkiyatçılık bir bilgi-iktidar ilişkisiydi ve bu ilişki ve bu
ilişkiyi kuran söylem tek yönlü, tutarlı ve sürekliydi. Partha
Chatterjee’ye göre garbiyatçılık “Şark” diye tanımlanan bölgenin
entelektüellerinin “Garb”ı algılama tarzı olan “tersine
şarkiyatçılık’ diye nitelenebilir. Mehrzad Boroujerdi,
garbiyatçılığın tanım icabı İslamcı düşüncelerin harcında
bulunduğunu ileri sürer. Amin Maalouf, Arapların Gözüyle Haçlı
Seferleri adlı eserinde Arapların, bütün Haçlı Seferleri boyunca,
Batı’dan gelen yeni fikirlere direndiklerini söyler.''