“Dandy” Halil Şerif Paşa, Courbet ve “Dünyanın Kökeni”

1974'te Fransa'nın Agde kentinde düzenlenen Uluslararası Naturist
Federasyonu'nun (INF) XIV Kongresi, natürizmi şu şekilde tanımladı:
Kendine saygıyı, başkalarına ve çevreye saygıyı teşvik etme
niyetiyle toplu çıplaklık uygulamasıyla karakterize edilen doğayla
uyumlu bir yaşam biçimi. Antik dönemde soylu veya sporcu erkeklere
has bir ayrıcalık olan çıplaklık, Helenistik dönemde, Ortaçağ’da,
Rönesans döneminde ve Aydınlanma Çağı’nda sosyal yaşamdan ziyade
güzel sanatların alanına bırakılmış böylece “nü heykel” veya “nü
resim” diye bir kategori ortaya çıkmış. Günümüzde sosyal ve sanat
alanında nüdizm sadece üç ülkede İran, Irak, Suudi Arabistan’da
yasadışı, diğer İslam ülkelerinde açıkça kanun yok. Osmanlı/Türk
ülkesinde nüdizm değil ama nü resim Batı ile ilişki içinde ve
oldukça mahcup biçimde filizlenmiş. Bu etkileşimde önemli rolü olan
kişi Mısır Hıdivi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın sağ kolu Mehmet
Şerif Paşa’nın oğlu Halil Şerif Paşa adlı bir Osmanlı “dandy”si,
bir Osmanlı “flaneur”ü ile onun Gustave Courbet’ye sipariş ettiği
“Dünyanın Kökeni” adlı tablo bu haftanın konusu…