Nisa Taifesi, Kadınlar Halk Fırkası ve 5 Aralık 1934 Kanunu

Tarihçi Ayşe Hür, bu haftaki programında, 85. yıldönümünde kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesinin öteki yüzüne bakıyor. Ayşe Hür: Kadın hareketi, Birinci Dünya Savaşı yıllarındaki İttihatçı politikalar yüzünden Gayrimüslim unsurlarını kaybetmiş, 1923’ten itibaren de ulus-devlet mantığına uygun biçimde ‘Türkleşmişti’ ama idealleri değişmemişti. Kemalist erkeklerin Cumhuriyet kadınlarından bekledikleri çok şey vardı. Sadece bu kadınların siyasetle ilgilenmeleri istenmiyordu, o kadar! 1923’te kadınlara oy hakkını savunan Bolu Mebusu Tunalı Hilmi Bey, "nisaiyyundan" (kadın takımından) veya “feminist” sözleriyle alaya alınmış, konuşması “şeriata hürmet ediniz!” bağırışları arasında susturulmuştu. Nezihe Muhiddin öncülüğündeki kadınlar Haziran 1923’te Kadınlar Halk Fırkası’nın kuruluş beyannamesini Dahiliye Vekilliği’ne sundular. Tam sekiz ay sonra, hükümet “kadınların seçme ve seçilme hakkı olmadığı” için fırkanın kuruluşuna izin vermediğini bildirdi.